سرمایه گذاران خارجی که برای تولید و اشتغال منطقه ویژه اقتصادی اترک را با وعده های مسئولان گلستان انتخاب کرده اند اکنون با عدم تحقق وعده ها دیگر تمایلی برای توسعه فعالیت خود ندارند.
به گزارش نویاب، گلستان دارای شهرکهای صنعتی متعدد است اما تنها نام یک منطقه ویژه اقتصادی با نام «اترک» را یدک میکشد که در این منطقه هم تنها یک شرکت فعال است. این مجموعه با نام «لابل» از صنایع مرتبط با صنعت ساختمان در گلستان است که با سرمایهگذاری شرکت اوکراینی فعالیت خود را آغاز کرده اما چالشهای پیش روی تولید و گله آنها از مدیریت ضعیف نشان میدهد تمایلی برای توسعه فعالیتهای خود در گلستان ندارند.
این سرمایهگذار به امید رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال گلستان را انتخاب کرد ولی با وعدههای عملی نشده مسئولان برای توسعه منطقه ویژه اقتصادی اترک رو به رو شد و اکنون دنبال خروج طرح توسعه خود از گلستان است. موضوعی که نشان میدهد این استان برنامه ریزی درستی برای بهبود فضای کسب و کار و حمایت از تولید ندارد.
در گفتگو با «محمد امین بای» مدیرعامل شرکت لابل ضمن بررسی ظرفیت ها، مشکلات این منطقه را بررسی کردیم. لابل یک شرکت ایرانی اوکراینی است و در کشورهای مختلف کارخانه تولیدی دارد. این شرکت حدود ۱۵ سال است که در ایران فعالیت دارد و ۶ سال است که محصولات خود را در ایران و به میزبانی گلستان تولید میکند.
محصولات تولید شده در گلستان علاوه بر تامین نیاز داخلی به کشورهای خاورمیانه و همسایه ایران ارسال میشود. به عبارت دیگر این کارخانه در گلستان تنها تولید کنند خاورمیانه است. حدود ۱۰۰ نفر در شرکت فعالیت دارند و همچنین حدود ۱۸۰ دفتر نمایندگی و عاملیت فروش در استانهای دیگر و کشورهای همسایه هم دارد. در گفتگو با مدیرعامل لابل از شرایط این کارخانه مطلع شدیم که در ادامه می خوانید.
* محصول تولیدی شما چیست و چه مزیتهایی دارد؟
ما نسل جدید سقف با عنوان «سقف کشسان» را تولید میکنیم. این محصول توسط هیتر حرارت میبیند و خاصیت کشسان آن فعال میشود؛ سپس با سرد شدن به حالت قبل باز میگردد.
این محصول دغدغههای بسیاری از محصولات سنتی را ندارد. مزیتهای آن هم شامل نصب راحتتر، کاهش هزینه ها، عدم نیاز به رنگ آمیزی، تنوع در رنگ و طرح، ۵۰ سال عمر مفید، عدم نیاز به ترک گیری، مقاومت در برابر زلزله و تحمل وزن تا ۱۰۰۰ برابر وزن خودشان و همچنین جلوگیری از ریزش آوار در حوادث را شامل میشود.
همچنین به دلیل سبکی تقریبا در محاسبات وزن آن را صفر در نظر میگیرند و تاثیر خوبی در سبکسازی ساختمانها دارد.
قرار بود تمام نیازهای ما برطرف و در منطقه هم گمرک مستقر شود ولی با گذشت پنج سال از شروع فعالیت ما هیچ یک عملی نشده است
* با توجه به حضور سرمایه گذار خارجی چرا استانهای صنعتیتر انتخاب نکردید؟
گلستان به این دلیل انتخاب شد که اول، من برای همین منطقه هستم و دلیل دیگر این بود که منطقه استراتژیکی برای توزیع محصولات ما در کشور بود. بیشتر مشتریان ما در مشهد و تهران هستند و با زمان کوتاهی میتوانیم سفارشات خود را به مقصد برسانیم.
همچنین قرار بود براساس وعده مسئولان از مزایای منطقه ویژه اقتصادی استفاده کنیم و برنامه ریزی داشتیم علاوه بر توسعه فعالیتهای در گلستان، در تمام استانهای بالای یک میلیون نفر یک کارگاه تولیدی داشته باشیم.
* وعدههای مسئولان چه بود؟
هیچ یک از وعدههای مسئولان برای استقرار خدمات در منطقه ویژه اقتصادی اترک محقق نشد. قرار بود تمام نیازهای ما برطرف و در منطقه هم گمرک مستقر شود ولی با گذشت پنج سال از شروع فعالیت ما هیچ یک عملی نشده است. عدم استقرار گمرک باعثعدم استفاده از مزایای گمرکی در مناطق ویژه اقتصادی شده است. هر دفعه که میخواهم مواد اولیه وارد کشور کنم باید در بندرعباس ترخیص شود. همچنین مباحث معافیت مالیاتی هم مطرح بود که البته شامل ما شد ولی آنچنان سختگیرانه است که تحقق آن برای ما دشوار شده و حساسیت و فشار زیادی از سمت مالیات به ما وارد میشود.
در زمان احداث هم چالش بسیاری داشتیم و تا حضور معاون وزیر در سال ۹۷ و بعد از دو سال فعالیت ما، همچنان مسیر تردد آسفالت نبود. گاز ما دو سال است متصل شده و اینترنت ما گرچه به اسم فیبرنوری است اما به دلیل برشهای زمان سیل در سال ۹۸ در حد اینترنت معمولی هم پاسخ نمیدهد. در شرایطی که تمام فرایند کاری ما از طریق اینترنت و IT Base است و وقتی اینترنت تعطیل میشود کار ما هم تعطیل میشود. با این که به اسم فیبرنوری هزینه پرداخت میکنیم اما اندازه اینترنت ADSL خدمات دریافت میکنیم.
متاسفانه مدیران اینجا علم و آگاهی لازم را برای خدمات این منطقه ندارند و حتی بسیاری از آنها از مزایای منطقه ویژه اقتصادی خبر ندارند
* آیا برای تحقق وعدههای پیگیری داشته اید؟
درخواستهای زیادی دادیم ولی پیگیری نشد. چهارسال پیش استاندار در اینجا نشست برگزار کرد و دستور داد تمام مشکلات برطرف شود ولی بعد از جلسه هیچ اتفاقی نیفتاد.
متاسفانه مدیران اینجا علم و آگاهی لازم را برای خدمات این منطقه ندارند و حتی بسیاری از آنها از مزایای منطقه ویژه اقتصادی خبر ندارند. ولی در استانهای دیگر اطلاعات کافی دارند. فرودگاه پیام حاضر بود زمین ۹۹ساله به ما بدهد و تمام امکانات را هم در اختیار ما قرار دهد.
* با این شرایط حاضرید سرمایهگذاری مجدد در منطقه داشته باشید؟
خیر. هم اکنون از حضور در گلستان پشیمانم و گزینههای بهتری برای ما وجود داشت. ما به امید تحقق وعدههای مسئولان به اینجا آمدیم در حالی که تمام مناطق آزاد ایران را بازدید کرده بودیم.
قرار بود در طرح توسعه ۶ سوله احداث کنیم ولی یکی احداث شد و طرح متوقف شد. کارخانهای که قرار بود در چهار ماه احداث کنیم ۹ ماه طول کشید. میخواستیم از مزیتهای مناطق ویژه استفاده کنیم و ساندویچ پنل وارد کنیم ولی چون گمرک اینجا مستقر نبود برای ما شرایط فراهم واردات ما هم فرام نشد.
زمانی هم که قوانین گمرک عوض و ارز نیمایی ایجاد شد صدمه اقتصادی دیدیم. اکنون نه تنها دیگر نمی خواهیم در گلستان فعالیت را توسعه دهیم بلکه به دیگران هم توصیه نمیکنیم. عملکرد مدیران اینجا باعث شده وجه گلستان پیش روی سرمایه گذاران خارجی هم تخریب شود و به اینجا بدبین باشند.
* سرمایه گذار اوکراینی با این شرایط چه امیدی برای ادامه فعالیت داشت؟
تنها سازمان حمایت از سرمایه گذار خارجی ما را کمک کرد و برخی فعالیتها مثل خرید بدون انتقال ارز را برای ما فراهم ساخت ا بتوانیم مواد اولیه وارد کنیم.
* از وسط شهرک ریل عبور کرده. این مساله چالشی برای شما ندارد؟
عبور ریل از وسط شهرک چالش زیادی ایجاد کرده و چندین بار احتمال وقوع حادثه هم بود. بعد از چند مشکل راهبند ایجاد شده است. البته طرح شکایتی انجام شده و راه آهن هم محکوم به احداث پل شده است ولی هنوز اقدامی انجام نداده است.
زیرساختهای دیگر اینجا هم مشکل دارد. برق اینجا مثل کل شهرکهای صنعتی کشور مشکل قطعی داشت و چند صد میلیون متضرر شدیم. الان هم هشدار گاز برای زمستان میدهیم.
در شهرکهای دیگر یک متر زمین نیست اما اینجا که ارزانترین شهرک صنعتی کشور است مثل بیابان است. اینجا مدیریت ضعیف است و حتی یک پل نمیتوانند بزنند.
باید در اطراف منطقه ویژه اقتصادی اترک دیوار کشی و گمرک و سایر خدمات مستقر شود ولی انجام نشده است و کدگمرکی منطقه ویژه اقتصادی ندارد.
* تحریمها چه تاثیری برای فرآیند تجاری شما داشته است؟
محصولات ما از ایران معمولا به صورت چمدانی و پستی به سایر کشورها ارسال میشود و مشکل صادرات نداریم. مشکل اصلی ما واردات مواد اولیه است و کشورهای اروپایی مثل آلمان و فرانسه به دلیل تحریم ها همکاری ندارند. برای همین از طریق شرکت اوکراینی خرید داریم که باعث میشود هزینههای ما افزایش یابد. ۵۰ درصد سهم شرکت ما هم در اختیار اوکراین است و بزرگترین سرمایه گذار خارجی استان محسوب میشود.
مشکل جدی تولید ما سفارشی بودن سایز محصولات است. علت اصلی ایجاد تولیدی در استانها هم همین است. کار ما براساس سفارش اختصاصی کارفرما با سایز متفاوت است و از این جهت میخواهیم تولیدات را به استانها ببریم تا در زمان کمتری تحویل مشتری دهیم.