اعظم محبی-نویاب: محیط زیست و حیات وحش ایران روایت‌های هولناک و تلخ بسیاری تاکنون داشته که می‌توان به فاجعه بازار فریدونکنار به عنوان یکی از این وقایع دردناک آن اشاره کرد و یا وقوع بوتولیسم و مرگ حدود ۸۰ هزار قطعه انواع پرنده مهاجر در خلیج گرگان که دل بسیاری از علاقه مندان به طبیعت را به درد آورد.
البته در کنار این مسائل تأیید حکم اعدام محیط بان کرمانشاهی را هم باید به آن اضافه کرد. در روزهای اخیر هم خبری در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که نشان از وقوع یک تراژدی تلخ و دردناک در خلیج گرگان دارد.
در روزهای گذشته ده‌ها شکارچی نقاب دار با انواع اسلحه‌های شکاری دل به کانون زندگی پرندگان مهاجر و زمستان گذران در خلیج گرگان زده و علاوه بر کشتار و قلع و قمع صدها پرنده، تعدادی از محیط بانان را هم زخمی کردند.
طبق گفته بومیان چندین خودرو در ساعاتی از روز به حاشیه دریا آمده و مردان نقابدار و مسلح از آن پیاده می‌شوند و به سمت پرندگان حاضر در خلیج گرگان از قبیل فلامینگو، چنگر، مرغابی و غیره می‌روند، این افراد بعد از دقایقی حالت خطی به خود گرفته و در یک صف چند ۱۰ متری شروع به شلیک به سوی پرندگان مهاجر می‌کنند.
در ساحل هم خودروهای محیط زیست مازندران و هم گلستان حضور داشته که نظاره گر این اتفاقات هستند.
صدای شلیک گلوله، لحظه‌ای متوقف نمی‌شود و پرندگان و مرغابی‌هایی که یکی یکی از آسمان به داخل آب سقوط می‌کنند. فاجعه‌ای تلخ در جلوی چشمان محیط بانان و البته صدها فرد بومی در حال رقم خوردن است.
عملکرد مدیران علت این اتفاق است
یکی از بومیان منطقه در این خصوص به خبرنگار نویاب گفت: حدود یک هفته است که این حادثه در خلیج گرگان اتفاق می‌افتد و ما هیچ عکس العملی را از سوی نهادهای متولی نمی‌بینیم.
محمدسعید کر افزود: مقوله شکار یک رخداد اجتماعی است که برای مقابله با آن هم باید از روش‌های اجتماعی استفاده کرد، نمی‌توان مقابله با یک رفتار ضد فرهنگی را با رفتار امنیتی و مسلحانه پاسخ داد.
وی ادامه داد: بروز این اتفاقات دلایل بسیاری دارد که ممکن است به عملکرد مدیران محیط زیست دو استان گلستان و مازندران برگردد.
کر توضیح داد: سواحل بندرترکمن به سبب آنکه بخشی از پناهگاه حیات وحش میانکاله بوده مدیریت آن با بهشهر و مازندران است.
وی ادامه داد: از ابتدای فصل حضور پرندگان مهاجر مدیران محیط زیست وعده‌هایی برای صدور پروانه شکار دادند و این انتظار در بین شکارچیان ایجاد شد که امسال می‌توانند به شکار بروند اما در ادامه مشخص شد که این امر وعده‌ای بیش نبوده و همین مسأله سبب شد تا شکارچیان حس بدی پیدا کرده و به فکر تلافی باشند.
این مسائل را پیش بینی می‌کردیم
یکی از اعضای کانون شکار شهرستان بندرترکمن هم به خبرنگار نویاب گفت: چندین بار با محیط زیست گلستان نامه‌نگاری و مکاتبه کردیم تا پروانه شکار صادر شود زیرا ما این مسائل را پیش‌بینی می‌کردیم.
بسیاری از این افراد برای معیشت آمده ولی ممکن است برخی هم از این روند، سوءاستفاده کنندعبدالحکیم ادریسی افزود: بسیاری از شکارچیان برای معیشت به شکار آمده و حتی حاضر هستند از جان خود بگذرند البته ممکن است در این بین افرادی هم از این فرصت سو استفاده کرده و قصد درگیری داشته باشند.
وی بیان کرد: با این اتفاقات ایجاد شده خود محیط زیست مقصر است زیرا باید شکارچیان را ساماندهی می‌کرد و جلوی این اتفاقات را می‌گرفت.
ادریسی عنوان کرد: با صدور پروانه شکار در روزهای محدود انجام می‌شد اما هم اکنون شکارچیانِ غیرقانونی شبانه‌روز به دریا رفته و ده‌ها هزار قطعه پرنده را می کشند.
وی با اشاره به جدال لفظی ایجاد شده بین شکارچیان و محیط زیست مازندران، گفت: ما با گروه‌های مختلف شکارچیان صحبت کرده بودیم و آنها قانونمند شده بودند و وقتی پروانه صادر نشد ناامید شده و بیشتر آنها از کانون شکار خارج شدند.
حفاظت محیط زیست با کمک بومیان
یک کارشناس محیط زیست هم در این خصوص به خبرنگار نویاب گفت: مقوله مدیریت یکپارچه مناطق چهارگانه محیط زیستی موضوع جدیدی نیست و در همه مناطق و استان‌ها از جمله پارک ملی گلستان در حال اجرا است و مدیریت محیط زیست و شکار و صید با استانی است که بیشترین مساحت را دارد.
عبدالستار کم افزود: در سواحل بندرترکمن هم موضوع چنین است و مازندران به عنوان مدیر اصلی این منطقه وظیفه مدیریت، کنترل شکار و صید را بر عهده داشته اما باید با همراهی و مشایعت محیط زیست بندرترکمن همراه باشد.
وی ادامه داد: نهادهایی همانند دریابانی و حراست شیلات هم در منطقه حضور دارند که می‌توان از ظرفیت آنها برای مدیریت مطلوب‌تر استفاده کرد.
کم بیان کرد: در دو سال گذشته شاهد تلف شدن هزاران قطعه پرنده بودیم و امسال این اتفاق نیفتاد اما این قلع و قمع توسط شکارچیان باعث شد که پرندگان زیادی کشته شوند و باید راهکار اساسی برای مقابله با شکارچیان ترسیم کرد.
وی افزود: باید جوامع ذی‌نفع را در حراست از زیستمندان مشارکت داده و به آنها آموزش دهیم تا ساحل نشینان از پرندگان حفاظت کنند و مشارکت مردمی افزایش یابد.
کم ادامه داد: حفاظت از محیط زیست با تکیه بر توان چند محیط بان و با وجود مشکلات و کمبودهای تجهیزاتی و چالش‌های حقوقی ممکن نیست و اینکه افرادی با قصد کشتار و با صدها اسلحه و هزاران فشنگ وارد زیستگاه حیات وحش می‌شوند یک فاجعه ملی است که در چنین مواقعی باید کمک‌های فرا دستگاهی را شاهد باشیم.
مدیریت واحد لازم است
فرماندار بندرترکمن هم به خبرنگار نویاب گفت: همه‌ساله از شهریورماه پرندگان از نقاط سردسیر به این مناطق آمده و تا نیمه اسفند در سواحل گلستان حضور دارند.
عبدالغفور غراوی افزود: همواره برای شکارچیان مجوز صادر شده و هم اکنون دو سال است که چنین اتفاقی نیفتاده و البته این امر تنها مختص گلستان نیست.
وی با بیان اینکه شکارچیان غیرمجاز به صورت جمعی به خلیج گرگان مراجعه کرده‌اند، ادامه داد: میانکاله در حوزه سرزمینی گلستان بوده ولی از لحاظ حفاظت زیر نظر مازندران است و علیرغم اینکه محیط زیست گلستان و نیروی انتظامی همکاری لازم را دارد اما محیط زیست مازندران باید در این زمینه ورود کند چون در حوزه وظایف آنها است.
غراوی گفت: اگر مدیریت واحد ایجاد شود که خواسته مردم گلستان هم است، می‌توان شکار و محیط زیست را کنترل کرد.
وی ادامه داد: جلسات متعددی با نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌ها گذاشتیم و باید فرهنگ سازی کرده و محیط زیست را حفظ کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان هم درباره انتشار خبری مبنی بر هماهنگ نبودن دستگاه‌های ذی ربط استان گفت: این موضوع تکذیب می‌شود چرا که همه دستگاه‌های ذیربط در گلستان با یکدیگر هماهنگی‌های لازم را دارند.
به گفته محمدرضا کنعانی هر زمان که مدیریت میانکاله به محیط زیست استان گلستان درخواست نیرو داده، ارگان‌هایی همچون انتظامی، دریابانی و مرزبانی همکاری لازم را داشته‌اند.
لیدرها شناسایی شدند
دادستان بندرترکمن هم در این خصوص از شناسایی و احضار پنج نفر از لیدرهای شکارچیان در سواحل این منطقه خبر داد.
علیرضا مزیدی گفت: پنج نفر از لیدرهای این شکارچیان که از طریق گروه‌های تلگرامی و واتساپی اقدام به فراخوان برای شکار در منطقه می‌کردند با همکاری پلیس فتا شناسایی و به دادسرا احضار شدند.
مزیدی افزود: دستور توقیف شناورها و قایق‌های غیرمجاز هم صادر شده است.
وی گفت: تاکنون ۴۸ پرونده برای شکارچیان متخلف تشکیل که رأی ۲۱ پرونده صادر شده و در مرحله اجرای احکام است.
برای پایان دادن به غائله کشتار پرندگان در نوار ساحلی بندرترکمن و خلیج گرگان، نیازی به تزریق نیرو و تجهیزات آن‌چنانی و پیشرفته نیست بلکه افزایش تعامل بین دستگاهی دو اداره محیط زیست کافی است تا دیگر بار شاهد تراژدی تلخ قتل عام پرندگان مهاجر و زخمی و مجروح شدن محیط بانان نباشیم.
