نویاب به نقل از اولکامیز، رحمان قره باش؛ عواملی که در کسب و کار موثر بر عملکرد بنگاه های اقتصادی است که مدیران و مالکان بنگاه ها نمیتوانند انهارا تغییر داده یا بهبود بخشند و خارج از اراده و اختیار انهاست، شاخص فضای کسب و کار یکی از پارامترهای مهم برای جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی،معیار تصمیم گیری سرمایه گذاران و از جمله شاخص های تعیین کننده وضعیت اقتصادی هر کشور است که با استناد به آن میتوان به بررسی تجزیه تحلیل شرایط اقتصادی هر کشور پرداخت. با توجه به تاثیر این شاخص در توسعه اقتصادی آشنایی با آن، اصلاح قوانین مربوط به آن از جمله قانون کار و تامین اجتماعی، مالیات، تصویب قوانین پشتیبان مورد نیاز، قانون تجارت و به ویژه قانون تجارت و به ویژه قانون بهبود فضای مساعد کسب و کار ضروری است.
ضمنا امروزه بهبود محیط کسب و کار به عنوان یک راهبرد موثر برای تسریع در رشد سرمایه گذاری و حل مشکل بیکاری و تورم و به طور کلی خروج غیر تورمی از رکود در کشور مطرح شده است.
بهبود محیط کسب و کار، فرایندی تدریجی و زمان بر است که موفقیت و تحقق آن به شناخت دقیق و عمیق از مشکلات و موانع برون زای اداره واحدهای اقتصادی و همکاری مستمر دولت و فعالان اقتصادی در تسهیل مقررات و فرایندهای ناظر بر تولید و سرمایه گذاری در سطوح ملی و استانی نیاز دارد. در ادامه پیشنهاداتی برای بهبود فضای کسب و کار در استان ارائه میگردد.
۱: تدوین نقشه جامع سرمایه گذاری استان
یکی از موانع سرمایه گذاری عدم وجود برنامه اجرایی مشخص در این زمینه و مشخص نبودن جایگاه دستگاه های اجرایی در فرایند سرمایه گذاری استان است. در حال حاضر متولی واحدی در استان در زمینه سرمایه گذاری و رفع مسکلات سرمایه گذاران فعالیت نمی نماید. به علاوه هنوز توافقی برای استقرار کلی صنعت خاص در مکانی نشخص وجود ندارد. به نحوی که یک سرمایه گذار برای انتخاب مکان احداث یک کارخانه باید خود نسبت به ایجاد هماهنگی بین کلیه دستگاه های اجرایی برای مشخص شدن محل احداث کارخانه، اقدام نماید که فرایندی طولانی و طاقت فرساست.
در حالی که میبایست این هماهنگی از قبل توسط مسئولین استانی به وجود امده باشد و تامین زیرساخت های لازم برای احداث این کارخانه را تضمین نماید و با مراجعه سرمایه گذار، تنها این مکان به وی معرفی شود و یا حداقل اطلاعات لازم برای مکان یابی صحیح پروژه در اختیار وی داده شود.
همچنین هنوز سندهای بالا دستی نظیر سند ازمایش استان، استراتژی توسعه استان، اولویت های سرمایه گذاری استان که نقشه راه وچشم انداز جذب سرمایه در استان است نهایی نشده و در نتیجه امکان بررسی طرح های سرمایه گذاری متناسب با نیازهای استان و محیط زیست آن وجود ندارد. از این رو ضروری است تدوین نقشه جامع سرمایه گذاری استان به نحوی که این مسائل را در برگیرد، در دستور کار مسئولین استان قرار گیرد.
۲: ایجاد پنجره واحد سرمایه گذاری و کارآفرینی
هرچند تعریف مشخصی برای پنجره واحد وجود ندارد، اما در مجموع میتوان آن را ایده ای برای تسهیل کسب و کار نامید، چنین سیستمی صاحبان کسب و کار را قادر میسازد، تمام اسناد قانونی را در خصوص انجام یک نوع کسب و کار خاص به یک واحد یا یک محل ارائه و مجوزهای لازم را در همانجا دریافت نمایند. به عبارت دیگر سرمایه گذاران پس از ورود به سیستم پنجره واحد فیزیکی یا الکترونیکی با ایجاد کاربر جدید و ثبت مشخصات حقیقی و یا حقوقی خود و فرایند مورد نظر قادر خواهند بود بدون مراجعه حضوری به دستگاه های مختلف و در کوتاه ترین زمان مجوزهای لازم را کسب کرده و در جریان پیشرفت فرایند کار قرار گیرند.
در پنجره واحدسرمایه گذاری و کارافرینی که با هدف کمک به توسعه اقتصادی، ایجاد اشتغال مولد و پایدار و اطلاع رسانی مناسب به سرمایه گذاران داخل و خارج و بررسی و رفع موانع و تسهیل امر سرمایه گذاری طراحی میگردد، امور اجرایی مربوط به سرمایه گذاران به طور مستمر تا حصول نتیجه پیگیری میشود. به علاوه پنجره واحد سرمایه گذاری قابلیت دستیابی و پردازش اطلاعات را ارتقا بخشیده، جریان های اطلاعاتی بین سرمایه گذار و دولت را تسهیل کرده و موجب هماهنگی عملکرد سیستم های دولتی میشود.
حذف رویه ی موازی کاری، سرعت در زمان صدور مجوز و کوتاه کردن مسیر اخذ مجوزها، کم کردن مراجعات متقاضیان سرمایه گذاری و ارتباط بیشتر بین دولت های مرتبط، دسترسی آسان به اطلاعات جامع مربوط به کسب و کار و بانک اطلاعاتی از مزایای راه اندازی پنجره واحد میباشد.
اما پنجره زمانی موفق عمل میکند که نقشه جامع سرمایه گذاری در استان با توجه به مقتضیات و شرایط جغرافیایی و فرهنگی و اجتماعی هر منطقه تهیه شود آن وقت با ایجاد پنجره واحد میتوان زمان اخذ مجوز برای ایجاد کسب و کار را بسیار کوتاه کرد.
این نقشه باید حاوی لایه های اطلاعاتی از هر یک سازمان ها و نهاد ها مربوطه باشد و در مدت زمان مشخصی نیز به روز شود در نتیجه شاهد سرعت عمل چشم گیری در سرمایه گذاری و بهبود فضای کسب و کار از این منظر خواهیم بود. با اصلاح قوانین و تدوین نقشه جامع سرمایه گذاری میتوانیم هزینه ها را کاهش دهیم، شرایط را رقابتی تر کنیم و کارایی سرمایه را در نهایت افزایش دهیم. اما پیش نیاز این مهم ایجاد پنجره واحد نیست زیرا در صورتی که هنوز قوانین اصلاح نشده باشند و نقشه جامع تدوین نشده باشد، سرمایه ها پشت این پنجره خواهند ماند.