علی قاسمعلی- نویاب: در سالیان اخیر توجه به شرکت های دانش بنیان به یکی از رویکردهای جدی حکمرانان در کشورهای پیشرفته بدل شده و مسئولان در تلاش هستند با استفاده از فناوری و دانش و توسعه آن مشکلات کشور را برطرف کنند.
اهمیت این موضوع تا حدی افزایش یافت که رهبر انقلاب امسال را به نام «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامگذاری کرد.
استفاده از توان شرکت های خلاق و دانش بنیان و توسعه آن ها سبب می شود تا بازدهی و دوره بازگشت سرمایه نسبت به سایر پروژه های صنعتی و تولیدی بسیار کوتاه تر باشد.
بهره مندی ایران از سرمایه انسانی توانمند و وجود مراکز علمی و پژوهشی هم تراز با بنگاه های آکادمیک و تحقیقاتی جهان بستر ایجاد و توسعه شرکت های دانش بنیان را فراهم کرده است و به گفته صاحبنظران توسعه این شرکت ها می تواند بخش زیادی از تحریم های ظالمانه تحمیلی به کشور و کاستی های دیرین کشور را برطرف کند.
البته صرف ایجاد این شرکت ها کافی نیست و آن ها باید حمایت شده و برای فضای کار و استقرار مناسب، خدمات مالیاتی، بیمه‌ای و گمرکی شفاف و روان و تامین مالی به‌موقع و کافی چاره اندیشی کرد. یعنی اگر قرار است که شعار تولید دانش بنیان در جامعه رنگ عملی به خود بگیرد باید هم افزایی و همگرایی عملی بین نهادهای متولی در حوزه شرکت های دانش بنیان مانند پارک علم و فناوری، صنعت معدن، تجارت، جهاد کشاورزی و دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی ایجاد شود.
بانک ها؛ چالش شرکت های دانش بنیان
رئیس پارک علم و فناوری گلستان در خصوص آخرین وضعیت شرکت های دانش بنیان به خبرنگار نویاب گفت: هم اکنون ۶۲ شرکت دانش بنیان و خلاق در گلستان فعال هستند که بر اساس خواسته رهبر معظم انقلاب، برای افزایش دو برابری آن در سال جدید برنامه ریزی کرده ایم.
مهدی غفاری افزود: برای تحقق شعار سال که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید دارند، هماهنگی بین دستگاهی لازم بوده و تحقق این مساله از عهده یک نهاد و دستگاه خارج است.
وی بیان کرد: برای افزایش شرکت های دانش بنیان باید حمایت دستگاه های اجرایی به اشکال گوناگون از جمله تسهیل در صدور مجوزها و تسهیلات و غیره انجام شده و آنها به صورت جدی پای کار بیایند.
غفاری به دغدغه های مالی این شرکت ها گریزی زد و گفت: رویه فعلی بانک ها و موسسات مالی در اخذ تضامین بانکی از شرکت های دانش بنیان سختگیرانه بوده و این امر اصلی‌ترین چالش‌های توسعه این شرکت ها است.
رویه فعلی بانک ها و موسسات مالی در اخذ تضامین بانکی از شرکت های دانش بنیان سختگیرانه است
وی گفت: انتظار است که سیستم بانکی کشور با تعیین سازوکار مشخص برای «دانش» و «فناوری» شرکت های دانش بنیان اعتبار سنجی و ارزشگذاری کند، یعنی بر اساس رتبه و سطح دانش این شرکت ها ارزش و اعتبار قائل شده و آن را به عنوان بخشی از ضمانت پذیرا باشد.
غفاری افزود: در حال حاضر بانک ها و موسسات مالی همان ضمانت هایی که از افراد و شرکت های عادی می گیرند را از شرکت‌های دانش‌بنیان مطالبه می‌کنند که این رویه رونق و توسعه شرکت‌های دانش بنیان را با وقفه روبه‌رو می‌کند.
تأخیر در تمدید مجوزها
برای اطلاع از مشکلات و دغدغه های شرکت های دانش بنیان به سراغ یکی از قدیمی ترین شرکت های دانش بنیان در گلستان رفتیم. مدیر شرکت رشد فناورانه کاسپین به خبرنگار نویاب گفت: در سال ۹۵ در حدود کمتر از دو ماه توانستیم شرکت را به عنوان اولین و تنهاترین شرکت دانش‌بنیان در زمینه زالو و فرآورده‌های آن به ثبت برسانیم.
جواد حلیمی افزود: فعالیت در حوزه شرکت‌های دانش بنیان به سبب بروکراسی سخت اداری، بسیار پیچیده و طاقت فرسا شده است.
فعالیت در حوزه شرکت‌های دانش بنیان به سبب بروکراسی سخت اداری، بسیار پیچیده و طاقت فرسا شده است
وی بیان کرد: حدود یک سال و نیم قبل اعتبار پروانه دانش بنیانی که در بدو تاسیس از معاونت علمی پژوهشی ریاست جمهوری تحصیل کرده بودیم، به اتمام رسید و هم اکنون حدود ۱۸ ماه در حال پیگیری برای تمدید مجوز هستیم.
این فعال حوزه دانش بنیان افزود: این موضوع تنها دغدغه شرکت بنده و همکاران من نیست بلکه بسیاری از شرکت های قدیمی و با تجربه گرفتار چنین چالشی هستند.
حلیمی گفت: چندبار طرح توجیهی را تغییر داده ایم تا بتوانیم مجوز شرکت دانش بنیان را تمدید کنیم اما هر بار به دلایل مختلفی این درخواست رد می‌شود.
وی ابراز امیدواری کرد که با حمایت ها و تذکرات سال گذشته رهبری بخشی از کاغذبازی و بروکراسی زاید در این بخش کاهش یافته و بسیاری از شرکت‌ها امیدوارند که بتوانند مجوز خود را در حوزه دانش بنیان تمدید یا تحصیل کنند.
به گفته حلیمی تسهیل سازی در امر صدور مجوز و ادامه فعالیت شرکت های دانش بنیان مهمترین چالش فراروی فعالان این بخش محسوب می شود.
فعالیت ۴۳ شرکت دانش بنیان در گلستان
مدیرعامل صندوق پژوهش و فناوری گلستان هم بر ضرورت بروزرسانی اهرام های مالی بانک ها تأکید کرد و به خبرنگار نویاب گفت: نیازمند چابک سازی فرآیند پرداخت تسهیلات به شرکت های دانش بنیان هستیم.
محمد رضایی افزود: حضور شتاب دهنده ها و شرکت های سرمایه گذاری جسورانه بورسی، استفاده از ظرفیت مراکز نوآوری و هلدینگ های فناوری بانک ها و همچنین قانون جهش تولید دانش بنیان و شرایط معافیت مالیاتی که برای شرکت های بزرگ برای سرمایه گذاری خطرپذیر بر روی این حوزه می تواند در سال ۱۴۰۱ جهشی بزرگ در این بخش در سطح استان ایجاد کند.
نیازمند چابک سازی فرآیند پرداخت تسهیلات به شرکت های دانش بنیان هستیم
وی با بیان این که ظرفیت شرکت های دانش بنیان استان نیاز به تقویت دارد تا رشد کنند، افزود: در حال حاضر ۴۳ شرکت دانش بنیان در استان فعال هستند که از نظر مقیاس بزرگی و تراکنش مالی تعداد کمی از آن ها رشد یافته بوده و نیاز است به بقیه آن ها کمک شود تا رشد کنند.
اعطای مشوق و تسهیلات
مدیر دفتر پشتیبانی، امور فناوری و نوآوری وزارت علوم هم به خبرنگار نویاب گفت: اصلی‌ترین مجموعه متولی زیرساخت‌ها برای تحقق شعار سال، پارک‌های علم و فناوری هستند که نقش حلقه اتصال بین مجموعه‌های دانشی و علمی را با مراکز تولیدی بر عهده دارند.
امید رضایی فر تاکید کرد: با توجه به مصوبات و بودجه‌ای که در اختیار معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم وجود دارد، یکی از اقداماتی که با جدیت پیگیر آن هستیم بحث اعطای مشوق‌ها و تسهیلات ویژه به شرکت‌هایی است که ایده‌های موثر در حوزه‌های اقتصادی و دانش‌بنیان داشته باشند.
وی با بیان اینکه با کمک این حمایت‌ها سهم دانش در اقتصاد افزایش خواهد یافت، گفت: با این رویکرد جدی و تسهیل در صدور مجوزها امیدواریم اتفاقات خوبی در زمینه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان رخ دهد.
رضایی فر با تاکید بر توسعه زیرساخت‌ها در حوزه پارک علم و فناوری، افزود: یکی از درخواست‌های جدی ما از مسئولان استانی، کمک به اعطای زمین برای تامین زیرساخت‌های پارک گلستان است که امیدواریم با همکاری مضاعفی که بر مبنای ماموریت شعار سال به اتفاق سایر ارگان‌ها انجام خواهد شد، از نظر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری زمینه برای حضور موثر شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد کشور فراهم شود
به گزارش نویاب، در هزاره سوم، سنگ بنای اقتصاد صنعتی از محوریت سخت افزاری و منابع مادی به سمت سرمایه‌های فکری جابجا شده و بر همین اساس، نقش دانش در تولید و ایجاد اشتغال روز به روز پراهمیت‌تر می‌شود لذا در سالی که مزین به نام تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین بوده، لازم است سازوکارهای سخت اداری، قوانین پیچیده و دست و پاگیر، کمبود منابع مالی و مشکلات شدید امور بانکی و شعارزدگی که از جمله دغدغه های شرکت های دانش بنیان و خلاق است، برداشته شود.
