الهام رئوفی فر- نویاب: پس از به مسند نشستن مسئولان دولت جدید که شعارش مبارزه با فقر و فساد بود طرح درج قیمت تولید بر کالا با هدف حذف واسطهها و خرید به صرفه برای مصرف کننده در کشور اجرا شد. پروژهای که به گفته منتقدان اقدامی شتابزده و فاقد پختگی است.
به اعتقاد برخی کارشناسان طرح قیمت گذاری تولید، نفعی برای مصرف کننده ندارد چراکه نبود نظارت بر اقلام تولیدی و ناآگاهی سازمان حمایت از حقوق مصرف کننده و صمت از چگونگی قیمت تمام شده تولید، باعث ایجاد این فاصله قیمتی از تولید تا مصرف میشود.
مفسده درج قیمت تولید
این موضوعی است که مدیرعامل شرکت مهتاب موتور هم بر آن تاکید دارد و میگوید: به نظر میرسد درج قیمت تولید اقدامی شتابزده و ناپخته است.
حمید دامغانی در گفتگو با خبرنگار نویاب میافزاید: درج قیمت تولید بر کالا نه تنها مفسده ایجاد میکند بلکه کمکی هم به بهبود وضعیت مصرف کننده هم نخواهد کرد.
وی معتقد است: تنها چیزی که به تولیدکننده و مصرف کننده کمک میکند اقتصاد آزاد است بنابراین بهتر است فعالیتهای اقتصادی بر اساس عرضه و تقاضا باشد.
او حذف حلقههای واسطه از طریق اجرای طرح درج قیمت تولید بر کالا را رد میکند و میگوید: فلسفه درج قیمت تولید بر کالا اشتباه است زیرا شبیه مُسکنی است که تنها در کوتاه مدت موثر خواهد بود.
به گفته این فعال اقتصادی، اجرای طرح درج قیمت تولید بر کالا در برخی موارد اثرات سطحی داشته که آن هم به سرعت از بین رفته است.
آشفتگی بازار
یکی از دغدغههای کارشناسان حوزه اقتصاد نحوه قیمت گذاری و چگونگی نظارت بر این حوزه است، به عقیده این متخصصین قیمت گذاری بر محصولاتی که فاقد بسته بندی است قدری دشوار خواهد بود. این نکتهای است که یک تولیدکننده آجیل در گلستان هم نسبت به آن انتقاد میکند و میافزاید: درج قیمت تولید بر کالا نه تنها کنترل بازار را در پی نخواهد داشت، بلکه باعث آشفتگی بازار و محصولاتی مانند آجیل خواهد شد.
در هیچ کجای دنیا نمیتوان برای آجیل یک نرخ مصوب داشت، چون تنوع کیفیت این محصول بسیار زیاد است، ضمن اینکه کیفیت آجیل هر نقطه کشور بسیار متفاوت است
ولی الله احمدی در گفتگو با خبرنگار نویاب، اضافه میکند: درج قیمت تولید بر کالا، نه تنها باعث کنترل بازار نخواهد شد بلکه هرج و مرج را رواج میدهد.
وی ضمن یادآوری اینکه با توجه به انواع کیفیت آجیل قیمتهای آن متفاوت است، میافزاید: در هیچ کجای دنیا نمیتوان برای آجیل یک نرخ مصوب داشت، چون تنوع کیفیت این محصول بسیار زیاد است، ضمن اینکه کیفیت آجیل هر نقطه کشور بسیار متفاوت است.
احمدی ادامه میدهد: درج قیمت تولید بر کالا بدترین نوع تصمیمگیری برای کنترل بازار بود، به نظرم با این روش نه تنها بازار کنترل نخواهد شد بلکه افزایش قیمت را نیز شاهد خواهیم بود.
تصمیم عجولانه دولت
اما مدیرعامل شرکت خوش نوشان مشرق زمین اجرای طرح درج قیمت تولید بر کالا را اقدامی شتابزده میداند و میگوید: این طرح اگرچه خوب است اما نیاز به بررسی و موشکافی بیشتری دارد.
محمد بسطامی در گفتگو با خبرنگار نویاب با بیان این نکته که دولت عجولانه تصمیم به اجرای این طرح گرفته، میافزاید: در این طرح سود شرکتهای توزیع را ۱۴ درصد در نظر گرفتند که این برای همه محصولات به صرفه نیست زیرا هزینه حمل کالاهای سلولوزی مانند چیپس و پفک که وزن کمی دارند با محصولاتی مانند آب معدنی، نوشابه یا آب میوه قابل مقایسه نیست.
بر اساس اظهارات تولیدکنندگان با اجرای این طرح، چالشهایی نظیر نوع سرویس و خدماتی که تولیدکننده به برخی خریداران عمده میدهد، نادیده گرفته شده است. این اعتراض تولیدکنندگان بر چالشهای پیش روی این طرح باعث شده تا رئیس سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در نامهای ضمن درج قیمت تولید، ثبت قیمت مصرف کننده بر کالا را هم ضروری دانست.
به گفته تابش با اجرای این روش حاشیه سود از مرحله تولید تا زمانیکه به دست مصرف کننده برسد مشخص خواهد شد و به این ترتیب دست افراد فرصت طلب و واسطهها کوتاه میشود.
طرح درج قیمت تولید بر کالا موفق بوده
به رغم عقب نشینی دولت از اجرای طرح قیمت تولید بر کالا، معاون بازرسی و نظارت سازمان صمت گلستان معتقد است: طرح درج قیمت تولید بر کالا موفق بوده و به این ترتیب قیمت اغلب کالاهای اساسی و پرمصرف خانوار کاهش خواهند یافت.
علی اصغر اصغری در گفتگو با خبرنگار نویاب با بیان اینکه از مرحله چهارم درج قیمت تولید بر کالا عبور کردیم، میافزاید: خوشبختانه شاهد هستیم که بیش از ۹۰ درصد این واحدهای تولیدی با شرط فعالیت و داشتن مواد اولیه تولید به طرح درج قیمت ملحق شدند.
پیش از اجرای طرح درج قیمت تولید برکالا، نرخ برخی از محصولات واقعی نبود و متاسفانه یک فضای رقابتی ناسالمی بین برخی سفارش دهندگان باعث شده بود تا قیمتها به صورت غیر منطقی ثبت شود
وی ادامه میدهد: ۷۵ واحد صنعتی استان که دارای مجوز از سازمان صنعت، معدن و تجارت هستند به طرح درج قیمت تولید بر کالا ملحق شدند از آن دسته واحدهای تولیدی که مجوز از سازمان جهاد کشاورزی دارند هم خواستیم که به طرح درج قیمت تولید بر کالا ملحق شوند.
به گفته اصغری، پیش از اجرای طرح درج قیمت تولید برکالا، نرخ برخی از محصولات واقعی نبود و متاسفانه یک فضای رقابتی ناسالمی بین برخی سفارش دهندگان باعث شده بود تا قیمتها به صورت غیر منطقی ثبت شود.
وی با تاکید بر این نکته که قیمت سفارشی به زیان مصرف کننده است، میافزاید: به طور قطع در آیندهای نه چندان دور این امر باعث رقابت سالم و کاهش قیمتها خواهد شد.
از آنجایی که توجه واحدهای تولیدی و حوزه صنعت یکی از اولویتهای دولت سیزدهم به شمار میرود به نظر میرسد که طرح درج قیمت تولید را با مشورت کارشناسان و متخصصان این حوزه باید اجرا کند ضمن حفظ حقوق مصرف کننده، آسیبی به چرخه تولید و صنعت کشور و به تبع آن استانی مانند گلستان که صنایع آن کوچک و شکننده هستند، وارد نشود.