استان گلستان با بیش از ۱۰۰۰ جاذبه گردشگری ثبت شده در سازمان میراث فرهنگی کشور رتبه بسیار خوبی دارد، اما به دلیل سو مدیریت و نبود برنامه ریزی و تبلیغات در حوزه گردشگری از لحاظ جذب گردشگر و پیشرفت اقتصادی عملکرد نا مناسبی دارد.
در استان گلستان یا زیر ساخت نداریم و یا زیر ساخت ها به درستی جانمایی نشده است، ضمن اینکه اماکن گردشگری خدمات کافی ارائه نمی دهند
در این رابطه با «یحیی جلالی فر» مدیر سایت گردشگری توریسم گلستان در میزگرد « گردشگری گلستان؛ اقتصاد مردمی یا شعار دولتی » با موضوع بررسی جایگاه گردشگری در اقتصاد استان و با حضور فعالان این حوزه به گفت و گو پرداختیم.
* چالش‌های بزرگ حوزه گردشگری استان گلستان کدام موارد هستند؟
در استان گلستان یا زیر ساخت نداریم و یا زیر ساخت ها به درستی جانمایی نشده است، ضمن اینکه اماکن گردشگری خدمات کافی ارائه نمی دهند. در سفر دوم رییس دولت دوازدهم با همراهی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به استان گلستان، بزرگترین فروشگاه صنایع دستی شمال کشور در شهر آق قلا افتتاح شد. اما سوال اینجاست آیا گردشگر به شهر آق قلا می رود که در آنجا فروشگاه صنایع دستی ساخته اند. این از سوالاتی است که باید قبل از شروع ساخت مجموعه درباره آن مطالعه و تحقیق انجام میشد.
استان گلستان جاذبه های شاخصی دارد اما شناخته شده نیست، به عنوان مثال؛ علی رغم اینکه این استان دارای چهار گلفشان بوده که یکی از آنها صورتی رنگ و بسیار جذاب است اما در مقابل گلفشان های چابهار که تبلیغات زیادی برای آن ها شده، شناخته شده نیستند و هیچ گونه زیرساختی ندارند.
* و این امر مشکلاتی را هم ایجاد می کند
بله؛ بخشی از فعالیت های حوزه گردشگری در کنار فروش صنایع دستی، ارائه خدمات گردشگری است، به عنوان مثال؛ هیچ گونه خدماتی به گردشگری که به گلفشان گمیشان می رود، ارائه نمی شود. شهرداری برای ورودی مجموعه گل رامیان از گردشگر هزینه دریافت اما در قبال آن هیچ خدماتی ارائه نمی کند، حال این سوال مطرح می شود که این هزینه ها کجا صرف می‌شود؟
برخی مجموعه در استان گلستان چه درست و چه غلط خدمات خدمات ارائه می کنند؛ به عنوان مثال در پلتفرم دیوار اقامتگاه هایی وجود دارند که فاقد مجوز هستد و سازمان میراث فرهنگی باید به بجای منع پلتفرم دیوار از انجام این اقدام، صرفا به اقامتگاه هایی که صلاحیت ارائه خدمات دارند، مجوز فعالیت بدهد. گلستان با هزار جاذبه گردشگری ثبت شده در سازمان میراث فرهنگی، در حوزه زیرساخت، جذب گردشگر و معرفی جاذبه های گردشگری نسبت به سایر استان ها عقب مانده و ضعیف عمل کرده است.
در مقایسه گلستان با سایر استان ها مشخص می شود که بخش خصوصی این استان هیچ رقابتی با بخش های خصوصی استان های دیگر ندارد. مردم در تعطیلات به مسافرت می رود اما اکثر موزه های استان گلستان با توجه به بخشنامه جدید، تغییراتی در ساعت کاری داشته اند که موجب کاهش بازدید ها می شود. مانند موزه فرش گنبد کاووس که صرفا در ساعت اداری فعالیت می کند. گلستان جدای از ضعف زیرساختی ضعف مدیریتی هم دارد که به شدت آسیب رسان است.
* به نظر شما آمار ارائه شده توسط سازمان میراث فرهنگی چقدر توانسته از نظر اقتصادی هم برای استان دستاورد داشته باشد؟
هر سال آمار های عجیب و غریب در حوزه گردشگری در کشور ارائه می شود اما آمار ارائه شده توسط اداره کل میراث فرهنگی استان گلستان در این حوزه فاجعه بود. سایه منافع اقتصادی آمار اعلامی هم از کنار بخش خصوصی رد نشده است. تبعات این آمار در ورود سرمایه گذار بروز و ظهور می کند، سرمایه گذار به منظور کسب درآمد به استان می آید اما در واقعیت آنچه مشاهده می کند خلاف آمار ارائه شده است که با هیچ کدام از هزینه های پرداخت شده وی مغایرت ندارد. این مسئله سرمایه گذار را بی انگیزه می کند که به ضرر گردشگری استان گلستان تمام می شود.
هیچ نظارتی در گردشگری استان وجود ندارد؛ آژانس ها باید مالیات و ارزش افزوده پرداخت کنند، ماشین خوب کرایه کنند و بهترین خدمات را ارائه دهند. تمام این موضوعات باعث افزایش هزینه تمام شده خدمات ارائه شده در تور خواهد شد اما در مقابل، یک گروه غیر مجاز همان تور را با آزادی عمل بیشتر و هزینه بسیار کمتر از آژانس و بدون پرداخت مالیات، ارزش افزوده و بدون لیدر با جذب بیشتر گردشگر برگزار می کند.
آموزش، شاه کلید حل مشکلات گردشگری است
در این شرایط پرداخت هزینه در اولویت گردشگران است و تورهای مجاز نمی توانند وارد رقابت شوند زیرا آزادی عمل و جذب تورهای گردشگری غیر مجاز بیش از تورهای مجوز دار است، ضمن اینکه هیچ نظارتی بر این گروه ها نمی شود. فاجعه دیگر این است که متاسفانه صرفا تورهای مجاز رصد شده و مورد بررسی قرار گرفته و به تخلفات آنها رسیدگی می شود این در حالی است که تورهای غیر مجاز به بهانه خانوادگی بودن، آزادانه عمل می کنند.
* راه‌کارهای حل مشکلات حوزه گردشگری چیست؟
آموزش، شاه کلید حل مشکلات گردشگری است؛ می توان مطالبه گری، اصول گردشگری، کنار هم بودن، اجرای تور با کیفیت را آموزش داد، شکی نیست که آموزش می‌تواند اولویت پیشرفت در حوزه گردشگری باشد. شنیدن و انتشار خبرهای بد در حوزه گردشگری استان روزمره شده، بسیاری از گردشگران گلستان را از طریق فضای مجازی به عنوان مقصد سفر خود انتخاب می‌کنند اما زمانی که مطالب مرتبط با حوزه گردشگری استان را در فضای مجازی می بینند از سفر به استان صرف نظر می کنند.
اکثر حوادث مربوط در حوزه گردشگری به نداشتن تجربه و عدم آموزش کافی مربوط است و متاسفانه اصلا توجهی به این موضوع نمی شود که باعث شده گردشگران زیادی استان گلستان را به عنوان مقصد اول خود انتخاب نکند. در مجموع برای اشاره به مشکلات اساسی حوزه گردشگری استان گلستان به دو مورد می توان اشاره کرد؛ اول مشکل عدم نظارت و نوع نظارت و دوم عدم آموزش در حوزه گردشگری بوده که به کلی رها شده است.
