با توجه به تغییر اقلیم و کاهش بارندگی و پائین رفتن سطح آب سفره‌های زیرزمینی کشاورزی در گلستان با مشکل مواجه شده است به همین خاطر کشت محصول در فضای گلخانه‌ای به جای زراعت در زمین کشاورزی آن هم به روش سنتی، یکی از راه‌های مقابله با کم آبی است. مطابق با هدفی که وزارت جهاد کشاورزی برای استان در برنامه ششم توسعه دیده باید کشت گلخانه گلستان تا پایان پنجمین سال از برنامه ششم توسعه تا مساحت ۵۵۰ هکتار گسترش یابد که به گفته «نویدرضا» معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی گلستان تاکنون بالغ بر یکصد هکتار آن به بهره برداری رسیده است. در این گفتگو بیشتر پیرامون مشکلات تولیدکنندگان و مزایای کشت گلخانه‌ای صحبت می‌شود.
*وضعیت گلخانه‌های استان چگونه است؟
تا سال ۹۶ در استان حدود هفت هکتار گلخانه داشتیم که تماماً گل و گیاه زینتی بودند اما با توجه به برنامه توسعه گلخانه‌ها که دولت در دستور کار خود قرار داد. اعتباراتی در این حوزه با هدف بهره‌وری مصرف آب تعریف شد.
جدای از صرف جویی در مصرف آب، تولید محصولات در فضای گلخانه بازدهی را حدود ۱۰ برابر از سطوح زراعی افزایش می دهد ضمن اینکه در حوزه اشتغال هم این صنعت به ازای هر هکتار فضای گلخانه ۱۰ نفر اشتغال مستقیم و ۲۰ نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد می کند و این یعنی افزایش چند برابر اشتغال افراد در مقایسه با سطوح زراعی.
تولید محصولات در فضای گلخانه بازدهی را حدود ۱۰ برابر افزایش می دهد ضمن اینکه در حوزه اشتغال هم این صنعت به ازای هر هکتار فضای گلخانه ۱۰ نفر اشتغال مستقیم و ۲۰ نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد می کند
*چه محصولاتی در فضای گلخانه‌ای استان تولید می‌شود؟
درحال حاضر مقداری سبزیجات و صیفی‌جات و چهار گروه گل‌های شاخه بریده، کاکتوس، پرورش گل‌های زینتی آپارتمانی و فضای باز در این فضا تولید می‌شود اما با توجه به محدودیت‌های در حوزه منابع آب و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی ناگزیر به افزایش تولید در این فضا خواهیم بود کما اینکه کشورهایی مانند هلند، اسپانیا، ایتالیا و ترکیه به این سمت رفتند.
همچنین وزارت جهاد کشاورزی هم یک آینده‌ای را برای استان‌ها ترسیم کرده که بر اساس آن گلستان می‌بایست تا پایان برنامه ششم توسعه ۵۵۰ هکتار از اراضی را تحت پوشش فضای گلخانه‌ای ببرد. از این رو برای ۳۰۰ هکتار تاکنون پروانه تاسیس و مجوز صادر شده است که تعدادی به دلایل مختلف از ادامه کار منصرف شدند و برخی به واسطه عدم دریافت تسهیلات از ادامه کار منصرف شدند. اما در مدت پنج سال گذشته مجوز برای حجم تعیین شده از سوی جهاد صادر شد.
در حال حاضر حدود ۸۰ هکتار از گلخانه‌های استان به بهره برداری رسیده و حدود ۴۰ هکتار هم در حال ساخت هستند بقیه در مراحل تسهیلاتی هستند.
یکی از اتفاقات خوبی که در استان افتاده تبدیل روستای کریم آباد به دهکده گل و گیاه است چراکه در این روستا فضای گلخانه‌ای کوچک مقیاس از ۳۰۰ مترمربع گرفته تا فضای پرورش نهال در مساحت ۱۲ هکتار هم وجود دارد.
بر این اساس خواستیم با کمک اعتباراتی که از معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری می‌گیریم ۵۰ هکتار از گلخانه‌های کوچک مقیاس توسعه دهیم و از طرفی چون از قبل زیرساخت‌ها در این منطقه آماده است، این روستا به دهکده گل و گیاه کشور تبدیل شود.
*برخی از افراد در خصوص عدم صدور مجوز گلخانه گلایه داشتند؟
در گذشته گلخانه‌های کوچک مقیاس را در داخل یا خارج از بافت مجوز می‌دادیم اما در حال حاضر برای مساحت ۳۰۰ متر داخل بافت روستا مجوز می‌دهیم برای اینکه طرف نیاز به گرفتن انشعاب آب، برق و گاز ندارد ضمن اینکه بیشتر از این مساحت را هم نمی‌توان برای گلخانه خانگی در نظر گرفت. اما برای خارج از بافت روستا در مساحتی کمتر از چهار هکتار دیگر مجوزی صادر نمی‌شود دلیل آن هم نداشتن صرفه اقتصادی است زیرا طرح را از توجیه اقتصادی خارج می کند. دستورالعمل کشوری هم به این شکل بود که صدور مجوز برای چهار هکتار باشد اما دوستان ما در جهاد تاکنون به تولیدکنندگان ارفاق می‌کردند.
دلیل این سختگیری هم این است که در گذشته هزینه احداث گلخانه درهرمتر ۳۰۰ هزار تومان بود درحالیکه اکنون به یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است به این ترتیب هزینه انشعاب حامل‌های انرژی در چنین شرایطی توجیه نداشت.
نبود اتحادیه‌ای فعال یکی دیگر از مشکلات این بخش است. مشکلی که اکنون باغداران استان هم با آن دست به گریبان هستند
*شرایط دریافت تسهیلات چگونه است؟
برای این پروژه نیاز است تا ۲۰ درصد هزینه را تولیدکننده پرداخت کند که در این صورت ۸۰ درصد تسهیلات از سوی دولت به آنها پرداخت خواهد شد. بازپرداخت تسهیلات هم یک سال تنفس دارد و پنج ساله باید به حساب دولت واریز شود.
درصد سود آن هم بسته به نوع اعتباری که می‌آید از تسهیلات ۷ تا ۹ درصدی یا ۱۲ و ۱۴ درصدی داشتیم که اخیراً از تبصره ۱۸ پرداخت می‌کنند و این تسهیلات بین ۱۰ تا ۱۲ درصد است.
*یکی دیگر از مواردی که به چشم می‌خورد نبود یکپارچگی در قیمت این محصولات است. در این دراین‌باره توضیحمی دهید؟
در این باره باید بگویم که بازرگانی تا الان در اختیار جهادکشاورزی نبود و اخیراً تازه از صمت گرفته شده و قرار است به جهاد واگذار شود که پس از آن به موارد اینچنینی هم رسیدگی خواهد شد.
یکی دیگر از مشکلات این بخش نداشتن اتحادیه‌ای فعال است. مشکلی که اکنون باغداران استان هم با آن دست به گریبان هستند درحالیکه اتحادیه باغداران کشور بسیار فعال هستند آسیب این بخش هم به خود افراد می‌رسد به عنوان مثال میوه شب عید گلستان را شرکت تعاونی روستایی از باغداران خرید می‌کنند درحالیکه در مازندران اتحادیه آنها این کار را انجام می‌دهند.
*وضعیت استان در بخش گیاهان دارویی به چه صورت است؟
صنعت گیاهان دارویی در استان نوپاست چون دانش این بخش هنوز کم است، کشاورزان پیشرو به سراغ آن می‌روند و هنوز به شکل عام نشده تا در تمام بخش‌ها آن را داشته باشیم.
با این حال بیشترین سطح را در شرق گلستان نظیر شهرستان‌های کلاله و گالیکش داریم که در آن زیره سبز و سیاه دانه کشت می‌شود. این کشت‌ها یک‌ساله هستند در بقیه موارد کشت‌ها چند ساله هستند شامل نعناع فلفلی، استاخدوس، مریم گلی و گل گاوزبان است.
همچنین کشت زعفران در روستای وانان آزادشهر را داریم که اصلاً تعاونی برای خودشان تشکیل دادند از کشت تا بسته بندی و برداشت را خود تعاونی انجام می دهد.
