نویاب، نجمه جهان تیغ؛ سامانه «سپتام» با هدف پایش و تایید دوربینهای واحدهای صنفی بهمدت یک سال در کشور اجرا شد. این طرح قرار بود گامی برای استانداردسازی و امنیت بیشتر در اماکن صنفی باشد، اما اجرای آن در عمل با انتقادهای فراوانی از سوی اصناف روبهرو شد؛ انتقادهایی که در نهایت منجر به توقف طرح در ۲۳ مهرماه شد. در گفتوگو با محمد ذاکرزاده، رییس اتاق اصناف شهرستان گرگان، جزئیات اجرای این طرح، چالشهای آن و خواسته اصناف از تصمیمگیران ملی را مرور کردهایم.
*آقای ذاکرزاده، طرح «سپتام» با چه هدفی آغاز شد و قرار بود شامل چه بخشهایی باشد؟
سامانه «سپتام» به مدت یک سال در سطح ملی اجرا شد و قرار بود دوربینهای واحدهای صنفی را پایش و تایید کند با این هدف که اگر واحد صنفی فاقد دوربین بوده، نصب و استانداردهای آن تایید شود؛ موضوعی که در بسیاری از کشورهای دنیا هم رایج است.
قرار بود این طرح پس از اصناف در سایر اماکن نظیر هتلها، مساجد، اماکن گردشگری و خیابانها و معابر هم انجام شود.
با اصل طرح مشکلی نداشتیم اما نحوه اجرای آن چالشهایی را به وجود آورده بود.
*مهمترین چالشها و اشکالات اجرایی این طرح از نگاه اتاق اصناف چه بود؟
متاسفانه در نحوه اجرای این طرح هیچ نظری از شهرستانها خواسته نشد، هزینه کارشناسی دوربینها علاوه بر اینکه بالا بود، هیچ بومیسازی انجام نشده بود.
بهعنوان مثال، برای یک واحد صنفی در شهرستان مراوهتپه هم همان میزان هزینه کارشناسی دریافت میشد که در یک واحد صنفی در بازارهای اصلی پایتخت دریافت میشود.
یکی از اختلافاتی که به وجود آمده بود انحصار پایش و تایید تصویری واحدهای صنفی بود که تنها توسط یک شرکت خاص انجام میشد که یک نماینده هم در استان گلستان داشت.
برای انتخاب این نماینده هیچ اطلاعی نداریم که آیا فراخوان داده شده یا خیر و هیچ اتاق و صنفی از نحوه انتخاب نماینده اطلاعی نداشت.
طولانی شدن این فرایند مشکل دیگر این طرح بود؛ علیرغم اینکه مسئولیت طولانی شدن فرایند پایش و تایید به عهده شرکت است.
چند دوربین خاص در سامانه تعریف شده بود و گاه مشاهده میشد که اصناف به سمت خرید دوربین از این شرکتها سوق داده میشوند.
ضمن اینکه یکی دیگر از چالشها این بود که تایید اماکن در گرو تایید این شرکت بود.
*در مورد هزینهها و مسائل حریم خصوصی هم انتقادهایی مطرح بود؛ در این زمینه چه اتفاقی افتاد؟
برخی از اصناف ملزم به نصب دوربین ابری شدند که حداقل دو بار در سال و هر بار هزینهای حدود ۶۰ میلیون تومان پرداخت میکردند تا تصاویر بهصورت برخط در فضای ابری مخابرات ذخیره شود.
این موضوع حریم شخصی را نیز به چالش کشید، اما بعدها متقاعد شدند که تنها تصاویر فضای بیرون واحد صنفی را ضبط کند.
بسیاری از اتحادیهها و کسبه از این شرایط ناراضی بودند که مکاتباتی از سراسر کشور انجام شد و در نهایت ۲۳ مهرماه اجرای طرح تا زمانی که یک جایگزین مناسب و منصفانه ایجاد شود، متوقف شد.
*بهنظر شما چرا ارتباط موثر میان مجریان طرح و بدنه اصناف برقرار نشد؟
نه اتاق اصناف ایران و نه اتاقهای سراسر کشور و اتحادیهها هیچ آمار و اطلاعاتی از اجرای این طرح ندارند و ارتباط خوبی هم با خانواده اصناف برقرار نکردند.
البته برای ما سوال بود که چرا برای احراز این طرح ابتدا سراغ اصناف آمدند و بهتر بود بهموازات، در سایر اماکن هم این پایش انجام شود تا بار روانی روی کسبه کمتر باشد.
*اگر قرار باشد طرح سپتام یا مشابه آن دوباره اجرا شود، چه پیشنهادی دارید؟
طرح خوبی است اما به شرطی که نارضایتی و هزینههای هنگفت بر دوش واحد صنفی نگذارد.
امیدواریم رویکرد جدیدی که در پیش گرفته میشود، با مشورت اتاقهای اصناف باشد تا در کنار هدف امنیتی، منافع صنفی نیز حفظ شود.
