الهام رئوفی فر- نویاب: این روزها با وجود اینکه مسئولان میگویند تمام تلاش خود را برای برخورد با متخلفین به کار گرفتهاند اما این تلاش ترتیب اثری به کاهش تراکم جمعیت و صفهای طولانی نانواییهای استان نداده است و شهروندان همچنان برای تهیه نان با دشواری مواجه هستند.
عدهای علت مشکل ایجاد شده را شکاف قیمتی بین آرد آزاد و دولتی میدانند که بستری برای فساد و سودجویی مهیا کرده و برخی معتقدند نبود نظارت جدی دولت باعث هرج و مرج در حوزه نانواییها شده است. در کنار این موارد بسته شدن سامانه فروش آرد هم از ابتدای سال به این شرایط دامن زده است. چراکه صنایع آردبر مانند قنادی و نانواییهای فانتزی و آزاد به دنبال تهیه آرد آزاد در گوشه و کنار شهر هستند. در چنین شرایطی که تقاضا برای خرید آرد دولتی افزایش یافته بستر تخلف هم گسترش خواهد یافت.
سامانه فروش آرد بسته است
موضوعی که علی نعیمی رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان گلستان هم آن را تائید و در گفتگو با خبرنگار نویاب با اشاره به اینکه به دلیل عدم عرضه آرد آزاد در سامانه، قنادان و تولیدکنندگان نان فانتزی و نان آزاد با مشکل مواجه شدند؛ در حال حاضر اغلب این مشاغل آرد مورد نیاز خود را ندارند، می گوید: بهتر بود که پیش از بستن سامانه به صنایع جهت خریداری آرد مورد نیاز، اطلاع میدادند تا شاهد این آشفتگی در بازار آرد و نان نباشیم لیکن افزایش بستن سامانه بدون اطلاع قبلی و هماهنگیهای لازم، بازار کار دلالان و سودجویان را رونق بخشیده است.
عدهای علت مشکل ایجاد شده را شکاف قیمتی بین آرد آزاد و دولتی میدانند که بستری برای فساد و سودجویی مهیا کرده است
محمد دهنوی معاون اقتصادی استاندار گلستان بخشی از کمبود آرد را افزایش قیمت این محصول در بازار آزاد میداند و میگوید: بخش دیگر این مشکل به دلیل قاچاق این کالا به کشورهای همسایه است لذا برای کنترل این شرایط نظارت بر پخت و سهمیه نانواییها تشدید و برای کنترل این مساله مکانیزمی مانند نصب دوربین و کنترل توسط فرمانداریها و مسئولان پیش بینی کردیم.
قیمت دستوری عامل تخلف نانوا
یک فعال اقتصادی در گفتگو با خبرنگار نویاب عدم تغییر در تعرفه نان را عامل تخلف نانواییها میداند و میگوید: درحالیکه تعرفه انرژی، دستمزد کارگر و اجاره ظرف سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته قیمت نان تغییر چندانی نکرده است در چنین شرایطی بخش خصوصی باید ما به تفاوت این هزینه را از جیبش بپردازد هرگاه دولت قیمت را دستوری کند بستری برای بروز جرم ظاهر میشود.
وحید حیدری با بیان اینکه نانوا با پخت هر کیسه آرد چیزی حدود ۱۰۰ هزار تومان عایدش میشود اما درحالیکه با فروش آرد ۴۰۰ هزار تومان سود میبرد و با هزینههای فعلی مشخص است که نانوا راه دوم را انتخاب میکند، بیان کرد: آن دسته از نانواییهایی که امکان فروش آرد ندارند، این محصول را در قالب نان خشک به بازار عرضه میکنند که باز هم درآمد آن از فروش نان به مردم بیشتر است.
حیدری راه خروج از این شرایط را تخصیص یارانه به آخرین زنجیره مصرف میداند و میافزاید: بهتر است هزینه یارانه نان در قالب کارت برای مصرف کننده تعریف شود از سوی دیگر اما عرضه نان برای دام را رد نمیکنم چون گندم هم مثل ذرت و سویا منبع پروتئین است.
علت صف های نانوایی
این فعال اقتصادی یکی دیگر از عوامل شلوغی صفهای نانوایی را افزایش مصرف مردم اعلام میکند و میگوید: با توجه به گرانی قیمت برنج این محصول از سبد بسیاری از دهکهای کم درآمد حذف شد به همین خاطر مصرف نان عدهای بیشتر شده است.
حیدری مهاجرت معکوس در شهرستانها را از دیگر دلایل شلوغی نانوایی میداند و میافزاید: به دلیل افزایش قیمت مسکن در شهرهای بزرگ، کار برای کارگران شهرستانی صرفه اقتصادی نداشت و آنها به ناچار به محل زندگی خود بازگشتند که این هم میتواند به چنین شرایطی دامن بزند در آیندهای نه چندان دور تقاضای مصرف نان بیش از گذشته خواهد شد چراکه قیمت آرد ماکارونی چند برابر میشد و به این ترتیب این کالا هم از سبد خانوار حذف میشود.
نظارت حلقه مفقوده حوزه آرد و نان
یک فعال حوزه آرد و نان نبود نظارت بر کارخانه آرد و نانواییها را حاصل بحران فعلی نان در استان میداند و میگوید: در فرمانداری گرگان مسئول آرد و نان عوض شده و اینجا به جایی های بدون فکر در چنین شرایطی به جای بهتر شدن اوضاع، شرایط را وخیمتر میکند.
تخصیص یارانه به آخرین زنجیره مصرف راهکار خروج از مشکل است
حسام احمدی در گفتگو با خبرنگار نویاب با بیان ین نکته که باید بازرسی شبانه روزی از حوزه کارخانه و نانواییها انجام شود، میافزاید: در بسیاری از نانواییها به دلیل تبانی نانوا با کارخانه آرد سهمیه مورد نظر روزانه به نانوایی نمیرسد اما برابر با تعرفه آرد آزاد به حساب نانوا واریز میشود.
وی ضمن اشاره به این مطلب که حاشیه سود زیاد در حوزه نان بستر را برای برخی افراد فرصت طلب مهیا کرده، ادامه میدهد: در بسیاری از مواقع آرد نانوایی را کارخانه دار با اضافه کردن مقداری نول به آرد به سایر بخشها مانند قنادیها با رقمی بسیار بالا میفروشد به نظر میرسد به دلیل اختلاف زیاد قیمت آرد دولتی با آزاد باید با متخلفین برخورد سلبی شود تا سایر افراد از ادامه همین راه پشیمان شوند.
با توجه به نقش مهم نان در سبد غذایی مردم به خصوص دهکهای کم درآمد نیاز است تا مسئولان با عزم جدی این موضوع را دنبال کنند چراکه ادامه این روند زیبنده مردمی که همواره در تمامی بخشها همراه دولت و حاکمیت بوده، نیست. به نظر میرسد در چنین شرایطی جای دستگاه قضایی و انتظامی برای ورود به این بخش که کم اهمیت هم نیست، خالی است.