گروه گردشگری- نویاب: در سال های اخیر بومگردی و نوع خاص از گردشگری در روستاها و مناطق طبیعی کشور و گلستان رواج یافته که در آن گردشگران با دل کندن از تجملات و امکانات لوکس هتل های چند ستاره راهی اعماق طبیعت می شوند و ضمن بهره مندی از زیبایی ها و جذابیت های منطقه، تلاش می کنند تا زندگی به دور از فضاهای شهری را تجربه کنند.
یکی از مهم ترین پیش شرط های رونق این صنعت، احداث واحدهای اقامتی تحت عنوان اقامتگاه های بومگردی است.
تنوع آب و هوایی، وجود جاذبههای طبیعی متنوع، مناظر بدیع و چشمنواز در کنار تولیدات صنایع دستی از جمله ویژگیهای روستاها و مناطق ییلاقی گلستان است که منجر به رونق این صنعت بومگردی در استان شده و تاکنون حدود ۱۳۰ واحد بومگردی در گلستان راه اندازی شده است.
یکی از واحدهایی که توانسته به هدف های اصلی بومگردی در گلستان دست یابد، اقامتگاه بومگردی سرخدار در «سیاه رودبار» علی آبادکتول است. برای اطلاع از آخرین وضعیت این اقامتگاه و بیان مشکلات بومگردی ها، به سراغ «فرهادی مسعودی»، «مدیر بومگردی سرخدار» رفتیم که در ادامه خواهد آمد:
* هدف از راه اندازی واحد بومگردی چه بود؟
شغل اصلی بنده جنگلبانی بوده و هدف اصلی از رفتن به سوی بومگردی، یافتن راه حلی برای نجات طبیعت است. سال ها بود که متخلفان زیادی را در حوزه قطع غیرمجاز درخت دستگیر و با معرفی به دادگاه جریمه می کردیم اما این روش ثمربخش نبود و همچنان این رویه تکرار می شد.
با مطالعه و بررسی به سراغ ایده جدیدی برای حل معضلات حوزه طبیعت رفتم تا علاوه بر حفظ فرهنگ و رسوم منطقه و اشتغال زایی، زمینه پاسداری مطلوب تر از طبیعت را محقق کنم. بسیاری از مردم برای کسب درآمد و روزی مبادرت به شکار غیرمجاز یا قطع قاچاق درختان می کردند که باید برای آنها چاره ای می کردیم و بنده ایجاد بومگردی را به عنوان یک راهکار مطمئن انتخاب کردم و خوشبختانه دستاوردهای خوبی به دست آمد.
* از چه سالی و با چه میزان سرمایه گذاری کار را آغاز کردید؟
از سال ۹۶ و با استفاده از خانه قدیمی یکی از اقوام که خود روزی قاچاقچی چوب و از شکارچیان غیرمجاز منطقه بود کار را آغاز کردم تا در گام نخست با ایجاد یک شغل ثابت، یک نفر را از دست اندازی به طبیعت منصرف کنم.
در ادامه و با گرفتن وام ۱۰۰ میلیون تومانی کار احداث یک باب خانه روستایی را در دو طبقه آغاز کردم که البته هنوز به اتمام نرسیده است. واحد بومگردی سرخدار روستای سیاه رودبار در حال حاضر ظرفیت پذیرش ۲۵ تا ۳۰ نفر را دارد.
* با راه اندازی بومگردی چند شغل ایجاد کردید؟
یکی از هدف گذاری های اصلی بنده در راه اندازی بومگردی، بهره مندی همگانی اهالی روستا از منافع صنعت و حرفه جدید بود و در این راستا موفقیت های زیادی تحصیل شد. در حال حاضر در روستای سیاه رودبار چند نفر مجوز خانه مسافر و یا بومگردی گرفتند، چندین نفر به سراغ احیای صنایع دستی در حال فراموشی منطقه رفتند و تعدادی هم با ایجاد واحدهایی مانند پرورش زنبور عسل و یا گیاهان دارویی به شغل ثابت رسیده اند.
از همان ابتدا نیت ما ایجاد یک شبکه فراگیر در روستا بود تا همگان از این صنعت نفع ببرند.
* چه برنامه هایی را برای گردشگران در نظر می گیرد؟
در گام نخست به همراه گردشگران و مهمانان خود وارد زیستگاه های جنگلی حاشیه روستا می شویم و در خصوص آخرین وضعیت درختان هیرکانی به ویژه سرخدارهای منطقه توضیحاتی داده می شود و مهمانان با رویشگاه های منطقه آشنا می شوند.
خرید از این مراکز زمینه پویایی اقتصاد روستا را فراهم کرده و رضایت مندی خوبی را ایجاد می کند
حضور در واحدهای صنایع دستی و آشنا شدن با آداب و سنن روستا و مراجعه به مزارع، کندوهای زنبور عسل و استحصال آن و یا مزرعه گیاهان دارویی از دیگر برنامه ها است.
خرید از این مراکز زمینه پویایی اقتصاد روستا را فراهم کرده و رضایت مندی خوبی را ایجاد می کند.
از مهم ترین پارامترهای موفقیت در حرفه ای بومگردی ایجاد تعلق خاطر بین طرفین است و تلاش می کنیم که از گردشگران در قالب مهمان و نه مسافر پذیرایی کنیم.
* کرونا چه مشکلاتی را برای بومگردی های گلستان ایجاد کرد؟
شیوع کرونا برنامه بسیاری از فعالان گردشگری و بومگردی را بر هم زد. بسیاری از همکاران ما چشم اندازهای خوبی را برای حرفه خود پیش بینی کرده بودند که با ورود کرونا نقش برآب شد. درآمدزایی به کمترین حد ممکن رسید و بسیاری از اقساط بانکی فعالان بومگردی عقب افتاد.
کرونا درآمدزایی بومگردی ها را به کمترین حد ممکن رساند و پرداخت بسیاری از اقساط بانکی به تأخیر افتاد
علاوه بر اینکه مالکان بومگردی از نظر مالی متضرر شدند بسیاری از بومیان هم نسبت به حرفه بومگردی ناامید شده و ادامه کار را بی فایده قلمداد می کردند که این موضوع مهم تر از خسارت های مالی بود.
* شرایط فعلی بومگری ها و بومگردی سرخدار در نوروز چگونه است؟
با افزایش واکسیناسیون شاهد کاهش تبعات بیماری کرونا در جامعه هستیم و رغبت مردم به مسافرت دوباره در حال افزایش است و مردم با خیال راحت تری به سفر می روند.
در بومگردی سرخدار سیاه رودبار هم پذیرش مسافران و مهمانان آغاز شده و تا پایان تعطیلات اتاق ها رزرو است. بیشتر مهمانان از شهرهای مشهد و تهران بوده هر چند از سایر نقاط کشور هم مهمان به سیاه رودبار می آید.
قبل از کرونا چندین گروه خارجی از خدمات بومگردی ما استفاده کردند اما در حال حاضر به سبب کرونا و شرایط واکسیناسیون ورود گردشگر خارجی بسیار محدود است.
* چالش های حوزه بومگردی گلستان را تشریح کنید؟
یکی از مشکلات مربوط به صدور مجوزهایی است که از سوی میراث فرهنگی صادر شده و به سبب کامل نبودن پروسه شناسایی و یا صلاحیت متقاضیان، شاهد حضور افرادی هستیم که با اهداف دیگری به جز بومگردی مانند دریافت تسهیلات وارد این بخش شده اند.
پراکنش بومگردی های موجود در گلستان سنخیتی با ظرفیت مناطق مختلف ندارد
البته شرایط بازار به خودی خود موجب حذف این افراد از چرخه بومگردی می شود، مهمانان و مسافران با ارزیابی خدمات و کیفیت آنها این افراد فاقد صلاحیت حرفه ای را پس می زنند.
* قیمت گذاری خدمات بومگردی چگونه است؟
قیمت ها براساس توافق میراث فرهنگی و اتحادیه بومگردی تعیین می شود و این رقم در حال حاضر برای یک شب و با یک وعده صبحانه ۱۸۰ هزار تومان تعیین شده است. با توجه به اختلاف خدمات ارائه شده در واحدهای بومگردی با مذاکراتی که انجام شده است، قیمت های شناور برای تعداد محدودی از واحدها مصوب شده است تا براساس کیفیت خدمات یک نرخ عادلانه تعیین شود.
* آیا گلستان برای ایجاد واحدهای بومگردی جدید ظرفیت دارد؟
با توجه به اینکه بسیاری از جاذبه ای استان معرفی نشده و بخشی از این جاذبه ها همچنان مغفول مانده است، ظرفیت برای ایجاد بومگردی وجود دارد مضافاً اینکه پراکنش بومگردی های موجود سنخیتی با ظرفیت مناطق مختلف ندارد.
برخی مناطق دچار تراکم بومگردی بوده و برخی دیگر هم هنوز موفق به ایجاد بومگردی نشده اند که باید در این زمینه تلاش کرد.
* سخن آخر؟
گسترش بومگردی ها به عنوان یکی از کاربردی ترین روش ها برای حفظ و صیانت از طبیعت، پاسداری از فرهنگ، صیانت از صنایع دستی و آداب و سنن و مهم تر از همه حمایت اقتصاد روستا، نیازمند توجه جدی تر مسئولان است.