الهام رئوفی فر؛ نویاب: نزدیک به یک ماه است که بحث افزایش قیمت گندم در رسانه ها داغ است اما هنوز وزارت جهاد کشاورزی به صورت رسمی اظهار نظری نکرده است. مطابق مصوبه شورای قیمت گذاری گندم در سال گذشته قیمت گندم ۱۳ هزار تومان برای سال زراعی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ اعلام شد که بر اساس نظرات کارشناسان و کشاورزان، این رقم به صرفه نیست.
بسیاری از تولیدکنندگان و کارشناسان هزینه تمام شده هر کیلو گندم را دست کم ۱۷ هزار تومان می دانند و معتقدند با توجه به افزایش هزینه نهاده های کشاورزی در سال گذشته و تورم ۴۷ درصدی، اعلام رقم ۱۳ هزار تومان برای خرید گندم، منطقی نیست. براساس نظراتی که نمایندگان مجلس در رسانه ها اعلام کردند، مبالغی نظیر ۱۹، ۲۰ و ۲۵ هزار تومان برای خرید تضمینی مناسب است و کمتراز این عدد اجحاف به کشاورز است.
خودکفایی در معرض خطر
تعلل وزارت جهاد کشاورزی در اعلام رقم خرید گندم، نگرانی هایی را برای کشاورزان و بسیاری از فعالان حوزه صنعت غذا به همراه داشته تاجاییکه عطااله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران در رسانه اعلام کرد: اگر نرخ خرید تضمینی به زودی اصلاح نشود، خودکفایی در معرض خطر قرار می گیرد.
این موضوع برای استان گلستان که بخش قابل توجهی از مزارع آن هرساله زیر کشت گندم می رود بسیار جدی تر است. هرچند که خشکسالی و کمبود باران در سال گذشته برخی از اراضی دیم گندم را بی حاصل کرده و منجر به خسارت به کشاورزان گلستانی شده اما اگر همین میزان باقیمانده هم با قیمتی مناسب از زارعان خریداری نشود، اقتصاد آنها بسیار آسیب می بیند.
با توجه به تورم ۴۶ درصدی در سال گذشته اگر نرخ خرید تضمینی گندم افزایش مناسبی نداشته باشد تولیدکنندگان قادر به تامین هزینه های تولید خود نخواهند بود
به باور کارشناسان، دولت درحالی تاکنون واکنشی به انتقاد کارشناسان و تولیدکنندگان درباره قیمت خرید تضمیمی گندم نشان نداده که قیمت جهانی گندم افزایش یافته این احتمال قاچاق گندم و استفاده آن در بخش غیر انسانی را بسیار محتمل می کند.
احتمال قاچاق گندم
در این رابطه یک کارشناس حوزه کشاورزی، می گوید: با توجه به افزایش جهانی قیمت گندم، دولت برای حمایت از تولیدکنندگان و جلوگیری از قاچاق و استفاده گندم برای خوراک دام و طیور باید نرخ خرید تضمینی این محصول استراتژیک را در سال جدید افزایش دهد.
نسترن فرامزی معتقد است: به دلیل شرایط موجود در کشور، دولت باید حداقل ۵۰ درصد نرخ خرید تضمینی گندم را نسبت به سال گذشته افزایش دهد. با توجه به تورم ۴۶ درصدی در سال گذشته اگر نرخ خرید تضمینی گندم افزایش مناسبی نداشته باشد تولیدکنندگان قادر به تامین هزینه های تولید خود نخواهند بود.
وی عدم ثبات اقتصادی را از چالش های پیش روی تولیدکنندگان می داند و می گوید: با توجه به نوسانان قیمت و روند صعوی تورم نمی توان نرخ یک محصول را شش ماه قبل اعلام کرد و انتظار بر ثبات قیمت تمام شده آن داشت.
امنیت غذایی کشور
این فعال کشاورزی و زراعت با بیان اینکه امنیت غذایی کشور به صورت خاص در موضوع نان به تولید گندم بستگی دارد، می افزاید: همواره تلاش می‌شود تا نیاز کشور در داخل تامین شود بنابراین دولت باید برنامه ریزی در صدد تولید پایدار نان داشته باشد.
نوسان نرخ دلار به ولیل استفاده از نهاده های واراتی کشاورزی در قیمت نهایی محصولات این صنعت تاثیر مستقیم دارد بر این اساس کارشناسان معتقدند نباید این هزینه ها به اضافه دستمزد کارگری را در قیمت تمام شده گندم نادیده گرفت.
افزایش ۱۲۰ درصدی نهاده‌های کشاورزی
مدیرعامل بنیاد ملی گندکاران از افزایش ۱۲۰ درصدی نهاده‌های کشاورزی در شش ماه گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: شورای قیمت گذاری شهریور ماه سال گذشته، قیمت خرید گندم را بر اساس نرخ تورم، قیمت دلار و هزینه‌های تولید در همان زمان اعلام کرد همچنین در شش ماهه گذشته هزینه های تولید نظیر خدمات، استحصال آب، دستمزد کارگری و ایر هزینه ها با افزایش روبرو شده است به همین خاطر شورای قیمت گذاری باید این موضوع را مورد توجه قرار دهد.
علی قلی ایمانی با بیان اینکه مطابق قانون نرخ تورم، قیمت محصول در بازار جهانی و هزینه‌های تولید که متاثر از افزایش نرخ ارز هستند در تعیین قیمت خرید تضمینی تاثیرگذار خواهد بود؛ بنابراین قیمت گندم باید به نحوی تعیین شود که برای گندم کار صرفه اقتصادی داشته باشد، تاکید کرد: اصرار وزارت جهاد کشاورزی به گندم کیلویی ۱۳ هزار تومان منجر به انحراف در بازار این محصول می شود.
خشکسالی و بارش کم از عوامل جدی و تاثیرگذار کاهش صفر درصدی برداشت این محصول در گلستان است
وی با بیان اینکه در حال حاضر جو با قیمت ۱۴ تا ۱۶ هزار تومان در حال خرید و فروش می شود که در صورت به تعادل نرسیدن قیمت گندم، کارخانه های خوراک دام، مرغداری ها و دامداری ها آن را جایگزین ذرت، سویا و سایر نهاده ها خواهند کرد، افزود: افزایش جهانی قیمت گندم در کنار سایر هزینه های تولید بر نرخ این محصول موثر است از سوی دیگر قیمت گندم در کشورهایی نظیر افغانستان، پاکستان و عراق بیشتر از ایران است و در صورت عدم افزایش قیمت آن، انگیزه قاچاق گندم به کشورهای همسایه و احتکار گندم افزایش خواهد یافت.
ضرورت افزایش قیمت
به جز کارشناسان و فعالان اقتصادی، مدیران جهاد کشاورزی گلستان هم نسبت به تفاوت فاحش قیمت گندم در کشور با نرخ جهانی آن نگران هستند. مدیر بهبود تولیدات گیاهی جهادکشاورزی، می گوید: برای جلوگیری از قاچاق گندم و استفاده آن به عنوان خوراک دام باید قیمت خرید تضمینی گندم را افزایش داد.
علی اکبر مهقانی می افزاید: باید قیمت خرید تضمینی گندم متعادل باید هزینه های تولید کشاورزان باشد و برای آنها توجیه اقتصادی داشته باشد اگر نرخ خرید گندم افزایش نیابد کشاورزان به سوی احتکار خانگی، قاچاق و یا مصرف خوراک دام سوق خواهند یافت .
وی از کاهش برداشت گندم در سال جاری خبر می دهد و می گوید: خشکسالی و بارش کم از عوامل جدی و تاثیرگذار کاهش ۴۰ درصدی برداشت این محصول در گلستان است.
با توجه به اهمیت تولید گندم در امنیت غذایی و استفاده آن در سرانه مصرف کشور، به نظر می رسد وزارت جهاد کشاورزی در کوتاه ترین زمان نسبت به افزایش قیمت بر آنچه در گذشته شورای قیمتگذاری تصوب کرده، اعمال نظر کند تا در آینده ناگزیر به خروج ارز و واردات گندم به کشور نباشیم.
