نجمه جهاتیغ؛ نویاب: در سال‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور، کاهش میزان سرمایه‌گذاری ناخالص بوده است. این موضوع تأثیر مستقیم و معناداری بر رشد اقتصادی داشته است، چرا که رشد پایدار اقتصادی به ویژه در بخش تولید، به جذب سرمایه‌گذاری و بهره‌وری وابسته است. «حسینقلی قوانلو»، فعال اقتصادی و کارشناس این حوزه، به تحلیل وضعیت سرمایه‌گذاری و مشکلات مرتبط با آن در کشور و به ویژه استان گلستان پرداخته است. او در این گفتگو به موانع اصلی مانند قیمت‌گذاری دستوری، مشکلات زیرساختی، تسهیلات بانکی و قطعی گاز و برق اشاره کرده و راهکار‌هایی را برای بهبود وضعیت سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی ارائه داده است.
*چرا سرمایه‌گذاری در تولید اهمیت دارد؟
میزان سرمایه‌گذاری ناخالص کشور در ۱۰ سال اخیر روز به روز در حال کاهش بود که یکی از دلایل رشد اقتصادی پایین در این حوزه هم همین موضوع است زیرا رشد اقتصادی تنها به واسطه سرمایه‌گذاری و رشد بهره وری رخ می‌دهد. از طرفی بهره وری دچار محدودیت است، برای رشد بهره وری می‌توان کمک کرد تا ظرفیت‌های خالی واحد‌های تولیدی احیا شود اما بالاخره ظرفیت‌های خالی به اتمام می‌رسد.
برای تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی باید حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد جی دی پی هر سال سرمایه‌گذاری شود زیرا کمتر از این مقدار رشد اقتصادی را پایدار نگه نمی‌دارد.
سرمایه‌گذاری مانند یک سیال است که مسیر آن باید دارای شیب باشد، سرمایه تنها به سود نیاز دارد و برای ایجاد سود باید مشوق‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی اعمال شود. به عنوان مثال در سال‌های اخیر مالیات ۲۵ درصدی تولید را به ۲۰ درصد کاهش دادند و بیشتر مالیات را در خرید و فروش اعمال کردند. اگر این قبیل اقدامات انجام شود سرمایه‌ها به سمت تولید خواهد رفت.
*وضعیت سرمایه‌گذاری در تولید و رشد اقتصادی در استان گلستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در گلستان تمام مشکلات حوزه سرمایه‌گذاری برای تولید دو برابر کشور است. استان ما بیشتر بر صنایع غذایی و کشاورزی متکی است که ارزش افزوده آن ۲۳ درصد جی دی پی استان را تشکیل می‌دهد.
صنایع غذایی به شدت درگیر قیمت‌گذاری دستوری هستند لذا سرمایه‌گذاری در آن‌ها کمتر رخ می‌دهد. به عنوان مثال صنعت طیور گلستان که رتبه اول کشور را بر عهده دارد با این چالش مواجه بوده و به همین دلیل حاشیه سود آن را کاهش داده است.
*چالش‌های سرمایه‌گذاری برای تولید در گلستان چیست؟
اگر بخواهیم سرمایه‌گذاری را در استانی که صنایع غذایی و تبدیلی دارد رشد دهیم باید قیمت‌گذاری دستوری و دخالت‌های دولت حذف شود چراکه این بزرگترین ضرر در صنعت به حساب می‌آید.
نکته مهم دیگر این است که باید برای سرمایه‌گذار مشوق ایجاد شود اما ما در گلستان حتی از زیرساخت‌های کافی شامل برق، آب و گاز هم برخوردار نیستیم.
تسهیلات بانکی هم که خود نوعی مشوق به حساب می‌آید به دلیل میزان تسهیلات اعطایی و یا اختیارات بانک‌های استان با چالش مواجه است.
اگر این مسائل حل نشود پس دیگر سرمایه‌گذار از چه مشوق‌هایی برخوردار خواهد بود؟
استان‌های شمالی به دلیل اینکه در انتهای خط لوله گاز قرار دارند با بیشترین میزان قطعی گاز و برق روبرو می‌شوند لذا حداقل تسهیلات می‌تواند مشوق خوبی در این زمینه باشد که البته نیازمند پیگیری مسئولان است. همچنین کاهش بروکراسی‌های اداری هم نوعی مشوق دیگر به حساب می‌آید که استاندار فعلی گلستان تمام تلاش خود را در این زمینه به کار گرفته اما اینکه موفق خواهد شد یا خیر مشخص نیست.
*رشد اقتصادی گلستان در سال‌های اخیر چطور بود؟
رشد اقتصادی گلستان در سال ۱۴۰۰ منفی چهار درصد بود در حالی که این عدد برای کشور مثبت چهار درصد محاسبه شد. رشد اقتصادی سال‌های ۱۴۰۱، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ هنوز منتشر نشده اما احتمال می‌دهم در این سه سال هم رشد اقتصادی خوبی را نداشته باشیم. باید تغییرات اساسی در سیاست‌گذاری‌ها و همینطور مسئولان ایجاد شود زیرا اگر با این سیاست‌گذاری و این مدیران قابل رشد بود در سال‌های اخیر رشد می‌کرد.
سازمان‌های مختلف باید به گونه‌ای باشند که وقتی سرمایه‌گذار وارد آن‌ها می‌شود احساس امنیت به وی القا شود لذا مدیران باید حمایت از سرمایه‌گذار را وظیفه خود بدانند. اگر چنین باشیم گلستان نیز مانند سایر استان‌ها شرایط بهتری را تجربه خواهد کرد.
