گروه ساختمان- نویاب: تربیت کادر توانمند و متخصص مهم ترین عنصر رشد کمی و کیفی در هر صنعتی محسوب می شود و صنعت ساختمان هم از این قاعده مستثنی نیست. وجود مهندس کاربلد، کارآزموده و متخصص که علاوه بر پهنه سرزمینی ایران، صدها پروژه بزرگ را در آن سوی مرزها اجرا کرده اند، نشان از ظرفیت بالای مهندسان ساختمان کشور داشته که در صورت تأمین پیش شرط ها می توانند با بهره گیری از علوم و فناوری های روز دنیا برای بسیاری از چالش های این صنعت چاره اندیشی کنند.
صنعت ساختمان در حال حاضر از مهندسان متخصص و متعهد بهره می گیرد که با کمترین توجه به مباحث مالی و بدون منظور کردن ترتیبات سازمانی و مقررات اداری با همه همت در تلاش هستند تا در بخش های مختلف مانند زیباسازی، مقاوم سازی، ایمنی و همسوی با طبیعت و مدیریت مصرف انرژی به بهترین سطوح مطلوب دست یابند.
با همه موارد مطروحه اما در سال های اخیر شاهد برخی ناملایمات در خصوص این قشر هستیم و واقعیت معیشتی مهندسان ساختمان نسبت به بسیاری از مشاغل و حرفه های کارشناسی در سطح جامعه بغرنج تر و پایین تر است تعرفه های تعیین شده برای فعالیت های مهندسان در بخش های مختلف صنعت ساختمان سنخیتی با سختی کار و جایگاه این شغل ندارد و بسیاری از تعرفه به سال های بسیار گذشته بر می گردد.
صنعت ساختمان در حال حاضر از مهندسان متخصص و متعهد بهره می گیرد که با کمترین توجه به مباحث مالی و بدون منظور کردن ترتیبات سازمانی و مقررات اداری با همه همت در تلاش هستند تا در بخش های مختلف مانند زیباسازی، مقاوم سازی، ایمنی و همسوی با طبیعت و مدیریت مصرف انرژی به بهترین سطوح مطلوب دست یابند
البته با توجه به اینکه بخشی از تعرفه ها بر مبنای نحوه قیمت گذاری پروژه ها برآورد می شود، این امر هم به یک مشکل بزرگ تبدیل شده است زیرا براساس یک رویه مرسوم و غلط قیمت گذاری های دولتی منظور شده، بسیار با واقعیت تفاوت دارد و در این بین، حقوق و دستمزد مهندسان از بین می رود امروزه باید یک واقعیت تلخ در جامعه امروز را بپذیریم که مهندسان ساختمانی در کشور با مشکل معیشت و حقوق مکفی دست به گریبان هستند و بی توجهی به این امر صنعت ساختمان را با چالش های جدی روبرومی سازد.
کاهش کیفیت ساختمان نتیجه بی توجهی به معیشت مهندسان
یک عضو نظام مهندسی ساختمان گلستان در این خصوص به خبرنگار نویاب گفت: اکثر قریب به اتفاق همکاران ما که شغل آنها صرفاً مهندسی بوده و از پروانه اشتغال کسب درآمد می کنند، امروز در معیشت خود مشکل دارند در چند ماه گذشته کارگروهی در سازمان نظام مهندسی کشور بود که اعضا، هزینه تمام شده ساختمان در استان‌های مختلف را احصا کردند و تعرفه‌ها هم دریافت شد تا آنها مقایسه و بروزرسانی شود.
محمد ابراهیم پور با بیان اینکه بر این اساس یک جدول آماده شد و آن را به وزارتخانه فرستادیم که باز هم قیمت‌ها واقعی نبود اما متاسفانه طبق معمول وزارت راه و شهرسازی تاکنون به آن پاسخی نداده است، ابراز کرد: در حوزه مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی یک مشکل اساسی داریم و آن تقابل با مهندسان است که این مسأله باعث شده تعرفه‌ها تاکنون به روزرسانی نشود و حتی به جدول ۱۰ مبحث ملی مقررات ساختمان هم نرسیده ایم.
وی با بیان اینکه به دلایل مختلف از جمله حجم زیاد فارغ التحصیلان مهندسی، عدم تناسب عرضه با تقاضا در بازار مهندسی و غیرقابل رقابتی بودن بازار با همین تعرفه‌های ناچیز هم ما در تامین معیشت مهندسان ساختمان دچار مشکل هستیم، گفت: هزینه خدمات مهندسی بسیار ناچیز بوده و حتی یک درصد هزینه ساختمان را هم شامل نمی شود در صورتی که تمام مسئولیت بر عهده مهندسان است و اگر درآمد متناسب با خدماتی که عرضه می کنند نباشد، قطعاً کیفیت کار کاهش می‌یابد.
نرخ تعرفه و خدمات تناسبی با هم ندارند
سلمان طوسی خورشیدی رئیس انجمن صنفی کارفرمایی مسکن و ساختمان گلستان هم به خبرنگار نویاب گفت: حق الزحمه خدمات در بخش های طراحی و نظارت به ویژه اجرا واقعی نیست و باید نرخ تعرفه و خدمات با هم متناسب باشد از سوی دیگر حق الزحمه خدمات مهندسی براساس هزینه ساختی بوده که شورای مرکزی ارائه کرده است؛ در سال های قبل متوسط هزینه ساخت در کل کشور اخذ می شده و از طریق شورای مرکزی در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار می گرفت که مبنای خدمات مهندسی در کل کشور قرار شود اما متاسفانه نرخ تعیین شده بسیار پایین است و با واقعیت فاصله زیادی دارد همچنین در کشورهای پیشرفته پنج الی ۱۵ درصد هزینه احداث ساختمان شامل خدمات مهندسی می شود اما در کشور ما با همه تفاسیر اگر هزینه واقعی را در نظر بگیریم کمتر از یک الی دو درصد می شود.
یک عضو سازمان نظام مهندسی گلستان نیز در گفتگو خبرنگار نویاب با بیان اینکه مهندسی برای افراد شغل محسوب نمی‌شود زیرا بازار کاری برای افراد وجود ندارد به عبارت دیگر کمتر از ۱۰ درصد مهندسی را شغل دانسته و از محل ساخت و ساز و طراحی و نظارت و مانند آن ارتزاق می‌کنند، ابراز کرد: اکثر مهندسان کارمند بوده و در کنار آن از پروانه اشتغال خود استفاده می‌کنند و این مسأله بسیار دردناک است.
نعیم نعمانی با بیان اینکه در زمان اجرای طرح وضعیت معیشت مهندسان بهتر بود و بسیاری از آنها در مسکن مهر به صورت واحدهای خودساخت و مانند آن جذب شدند، افزود: هم در دولت جدید تولید یک میلیون مسکن در سال در دستور کار قرار گرفته و امیدواریم بتوانیم از ظرفیت مهندسان بومی برای اجرای طرح ها استفاده کنیم.
لزوم بازنگری در دستمزد مهندسان
رئیس کانون انبوه سازان گلستان هم به خبرنگار نویاب گفت: نرخ خدمات مهندسی به اعتقاد بسیاری از مهندسان، نرخ مناسبی نیست و با واقعیت‌های جامعه فاصله دارد؛ این ارقام درصد ناچیزی از قیمت تمام شده ساختمان را تشکیل می دهد لذا بسیاری منتقد این حق الزحمه ها بوده و باید در نحوه محاسبه دستمزدها بازنگری شود لذا مهندسان باید با دارا بودن خلاقیت و افکار نوین و با افزایش کیفیت و بهره‌وری ساختمان و ایجاد ارزش افزوده، دستمزدهای بیشتری با توجه به شان و جایگاهشان داشته باشند.
مهندسی برای افراد شغل محسوب نمی‌شود زیرا بازار کاری برای افراد وجود ندارد
سید محمد مرتضوی ادامه داد: شاید اساساً نرخ گذاری برای خدمات مهندسی کار صحیحی نباشد، علی الخصوص در حوزه طراحی، شرایط رقابتی بازار تعیین کننده است، مهندسانی در بازار فعالیت می‌کنند که هر کدام از آنها برندی محسوب شده و طبیعتا مالک، انبوه ساز و سازنده از پرداخت دستمزد بالا به آن ها هیچ محدودیتی ندارد و می داند استفاده از تفکرات مهندسی آنها چه ارزشی را برای ساختمان خود فراهم کرده و شرایط فروش ساختمان را هم بهبود می بخشد.
هم زمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم امید به توسعه صنعت ساختمان جانی دوباره گرفته و طرح جهش مسکن این نوید را داد که ضمن حرکت به سمت خانه دار شدن دهک های کم درآمد، شاهد بهبود فضای کسب و کار مرتبط با حوزه ساخت و ساز باشیم.
یکی از مهم ترین عناصر تضمین کننده موفقیت این طرح، صیانت از جایگاه مهندسان است زیرا این بخش، طی سال های گذشته با چالش های متعددی همچون واقعی نبودن تعرفه خدمات مهندسی مواجه بوده و معیشت این قشر به مخاطره افتاده که امید است قبل از اجرای میدانی طرح جهش تولید مسکن مورد بازنگری جدی قرار بگیرد.
