الهام رئوفی فر- نویاب: روند صعودی قیمت برنج ظرف چند ماه گذشته باعث شد تا دومین قوت قالب مردم ایران هم از سفره‌هایشان رنگ ببازد. این روزها قیمت برنج ایرانی از مرز ۸۰ هزار تومان گذشته و برنج‌های خارجی که اقشار متوسط و دهک‌های پردرآمد کمتر به آن بها می‌دادند در سفره‌های این خانوارها قرار گرفته است.
برنج ایرانی که تاچندی پیش کیلویی ۴۵ هزار تومان بود این روزها به مرز ۱۰۰هزار تومان رسیده است، مسئولان معتقدند دلالان پشت پرده بازار هستند اما فعالان اقتصادی نبود نظارت را عامل نابسامانی می دانند به اعتقاد کارشناسان گرانی برنج دلایل مختلفی دارد که عمده‌ترین آنها کاهش سطح زیرکشت شالی و سلطه دلالان در بازار است. روندی که باعث شده تا به گفته رئیس اتحادیه برنج فروشان بابل قیمت این محصول را هفتگی گران کند. حسن تقی‌زاده رئیس اتحادیه برنج فروشان بابل چندی پیش در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته بود: قیمت برنج طارم و هاشمی بودار شده نسبت به هفته قبل آن شش تا هشت درصد افزایش داشته است.
اخبار همخوانی ندارد
این موضوع با خبر مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی مبنی بر کاهش قیمت این کالا با عرضه برنج خارجی همخوانی ندارد زیرا به گفته رئیس اتحادیه برنج فروشان بابل، افزایش نرخ برنج منجر به کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی مصرف این کالای اساسی شده است.
برنج ایرانی که تاچندی پیش کیلویی ۴۵ هزار تومان بود این روزها به مرز ۱۰۰هزار تومان رسیده است
آنگونه که از سخنان مسئولان در شبکه‌های مجازی پیدا است ظاهراً دولت کنترلی بر افزایش افسارگسیخته قیمت برنج ندارد زیرا چندی پیش سخنگوی دولت با انتشار توییتی به افزایش قیمت برنج در بازار واکنش نشان داده و سوداگری برخی افراد را در کنار خشکسالی عامل افزایش غیر منطقی برنج دانسته است، موضوعی که رییس اتحادیه شالیکوبی‌داران مازندران هم آن را تایید می‌کند و معتقد است صاحبان فروشگاه‌های زنجیزه‌ای و دلال‌ها ۸۰ درصد برنج تولیدی را از کشاورزان خریداری و در انبارها دپو کردند.
احتمال احتکار در انبار غیر رسمی
جانشین رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان در حالی که موجودی برنج در انبارهای رسمی استان را حدود هفت هزار تن اعلام می‌کند، می‌گوید: بعید نیست که عده‌ای فرصت طلب در انبارهای غیررسمی برنج را احتکار کرده باشند.
سعید حسن پور در گفتگو با خبرنگار بازار قیمت برنج را کاذب و غیر کارشناسی می‌داند و می‌افزاید: این افزایش قیمت کاذب را یک سری دلال ایجاد کردند نهایت قیمت تمام شده برنج بین ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان است و با توجه به اینکه در حال حاضر زمان کشت برنج نیست و فقط چند ماه از فصل برداشت شالی گذشته، این افزایش قیمت منطقی به نظر نمی‌رسد. در حال حاضر این ذهنیت وجود دارد که کشاورزان برنج را در انبار نگه داشتند که اینگونه نیست زیرا این افراد نه مکان نگهداری و نه توان مالی آن را دارند.
وی با بیان این مطلب که کشاورزان برای تامین معاش خود نیاز به نقدینگی دارند، می افزاید: به همین خاطر این افراد پس از برداشت، ناگزیر به عرضه محصولاتشان به خریداران هستند لیکن برنج دست افراد دلال و واسطه بوده و یا در انبارهایی شالیکوبی نگهداری می‌شود.
بازرسی و نظارت
جانشین رئیس سازمان جهاد کشاورزی گلستان از بازرسی انبارهای رسمی شالیکوبی خبر می‌دهد و می‌گوید: بر اساس آنچه گزارش شد حدود هفت هزار تن در انبارهای رسمی شالیکوبی برنج موجود است که باید با تزریق مستمر این محصول به بازار، التهابات فعلی قیمت برنج کنترل شود.
حسن پور با بیان اینکهع باید محصولات در انبارها ثبت سامانه جامع انبارها باشند در غیر این صورت کالاهای موجود در انبار از مصادیق احتکار محسوب شده و برابر با قانون با این افراد برخورد می‌شود، گفت: آنچه را که ما بررسی کردیم در انبارهای رسمی است اما دور از انتظار نیست که عده‌ای افراد فرصت طلب در انبارهای غیررسمی برنج را ذخیره کرده باشند.
مافیا نقش بازی می کند
موضوع تاثیرگذاری دلالان در بازار تا جایی جدی شده که رئیس اتحادیه شالیکوبی داران مازندران از آن به عنوان مافیا برنج داخلی استفاده می‌کند و می‌گوید: صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای که برنج در حجم بالا خریداری و آن را دپو کرده‌اند می‌خواهند قیمت برنج داخلی را تا پایان سال به کیلویی ۱۰۰ هزار تومان هدایت کنند.
وی تورم حاکم بر کشور، هزینه بنگاه‌ها و انتظارات تورمی را از دیگر عوامل افزایش قیمت برنج ایرانی می‌داند و معتقد است: در این افزایش قیمت موارد دیگری نظیر نحوه قیمت گذاری غیررسمی که معمولاً در شالیکوبی ها روزانه و بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، هم تاثیرگذار است.
بر اساس آنچه گزارش شد حدود هفت هزار تن در انبارهای رسمی شالیکوبی برنج موجود است که باید با تزریق مستمر این محصول به بازار، التهابات فعلی قیمت برنج کنترل شود
به باور بسیاری از فعالان اقتصادی سیاست توزیع هوشمند برنج خارجی هم سازوکار موفقی در کنترل قیمت این محصول نبوده چراکه علی رغم توزیع آن تا به امروز، نه تنها از التهابات بازار نکاسته بلکه قیمت‌ها هم تنظیم نشده است.
موضوعی که رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان گلستان هم آن را تائید می کند و تنها راه مقابله با این افزایش قیمت نابسامان در بازار را نظارت جدی دولت می‌داند.
ضرورت نظارت جدی
علی نعیمی در گفتگو با خبرنگار بازار، می‌افزاید: متاسفانه در حال حاضر اختیار بازار برنج در دست کسانی است که خرید جدید یا انبارشده را به هر قیمتی که دوست دارند به بازار عرضه می‌کنند بنابراین به نظر می‌رسد دولت در این بخش باید نظارت جدی‌تری داشته باشد.
با توجه به اینکه پس از نان برنج یکی از کالاهای مهم و مصرفی مردم به شمار می‌رود به نظر می‌رسد افزایش صعودی قیمت این محصول، خرید آن را نه تنها برای دهک‌های کم درآمد بلکه برای اقشاری با شرایط اقتصادی متوسط هم با دشواری مواجه می کند بنابراین در چنین شرایطی ورود دستگاه‌های نظارتی و انتظامی برای برخورد با محتکران و عاملان گرانی ضروری به نظر می‌رسد.
